Cà chua có tác dụng gì? 10 lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe

Cà chua là loại thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn hằng ngày, nhưng ít ai biết rằng đằng sau màu đỏ mọng ấy là vô số lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Vậy cà chua có tác dụng gì? Theo các chuyên gia dinh dưỡng, cà chua chứa nhiều lycopene, vitamin C, A, và kali – giúp chống oxy hóa, cải thiện tim mạch, đẹp da và tăng sức đề kháng. Hãy cùng Nông sản Dũng Hà khám phá chi tiết công dụng tuyệt vời của loại quả, loại rau củ quen thuộc này bạn nhé!

1. Phân Tích Dinh Dưỡng Của Cà Chua

Để hiểu rõ cà chua có tác dụng gì, chúng ta cần xem xét thành phần dinh dưỡng của nó. Cà chua có hàm lượng calo rất thấp. Nó chủ yếu là nước. Tuy nhiên, nó lại cực kỳ giàu vi chất.

1.1. Bảng Dinh Dưỡng Cơ Bản (100g cà chua tươi)

Thành phần Dinh dưỡng	Hàm lượng Ước tính
Năng lượng (Calo)	Khoảng 18 kcal
Nước	Khoảng 95 g
Carbohydrate	Khoảng 3.9 g
Chất xơ	Khoảng 1.2 g
Vitamin C	Khoảng 13 – 17 mg
Kali (Potassium)	Khoảng 237 mg
Vitamin K	Khoảng 7.9 mcg
Folate (B9)	Khoảng 15 mcg

1.2. Thành phần dinh dưỡng quan trọng của cà chua: Lycopene

Lycopene là chất quan trọng nhất trong cà chua. Nó là một Carotenoid. Chất này tạo nên màu đỏ tươi đặc trưng của quả. Lycopene không được cơ thể tự sản xuất. Chúng ta phải bổ sung qua chế độ ăn uống.

• Tính chất: Lycopene là chất chống oxy hóa cực mạnh. Nó hoạt động mạnh hơn nhiều Carotenoid khác.
• Hấp thu: Lycopene hấp thu tốt nhất khi cà chua được nấu chín. Việc nấu chín giúp phá vỡ thành tế bào cứng. Hấp thu còn tăng khi dùng chung với chất béo (như dầu ô liu). Điều này tạo nên lợi thế lớn cho các món sốt cà chua.

Xem thêm: Cà chua ăn sống được không? Những điều cần lưu ý khi ăn cà chua

2. Tác Dụng Tuyệt Vời Của Cà Chua Đối Với Sức Khỏe

Khi nhắc đến cà chua có tác dụng gì, không thể bỏ qua những lợi ích đã được khoa học chứng minh. Cà chua giúp cải thiện tim mạch, tăng sức đề kháng, hỗ trợ thị lực, làm đẹp da và còn nhiều hơn thế nữa.

2.1. Bảo Vệ Sức Khỏe Tim Mạch

Cà chua là thực phẩm vàng cho trái tim. Nó giúp giảm thiểu các yếu tố gây nguy cơ bệnh tim. Giảm Cholesterol Xấu (LDL): Lycopene giúp giảm quá trình oxy hóa Cholesterol LDL. Cholesterol LDL bị oxy hóa gây hình thành mảng bám. Mảng bám này gây xơ vữa động mạch.

Hàm lượng Kali cao trong cà chua rất quan trọng. Kali là chất điện giải giúp cân bằng Natri. Nó làm giãn mạch máu. Điều này giúp giảm áp lực lên thành mạch. Các chất chống oxy hóa trong cà chua cải thiện chức năng của lớp nội mạc. Lớp này lót bên trong mạch máu. Chức năng nội mô khỏe mạnh giúp mạch máu đàn hồi tốt hơn.

2.2. Ngăn Ngừa và Hỗ trợ Điều trị Ung thư

Đây là một trong những tác dụng nổi bật nhất của cà chua. Nhiều nghiên cứu dịch tễ học đã liên kết việc tiêu thụ cà chua với giảm nguy cơ ung thư.

• Ung thư Tuyến Tiền Liệt: Đây là lĩnh vực được nghiên cứu nhiều nhất. Lycopene tích lũy trong mô tuyến tiền liệt. Nó bảo vệ tế bào khỏi tổn thương DNA do gốc tự do gây ra.
• Ung thư Phổi và Dạ dày: Các Carotenoid khác và Vitamin C cũng góp phần chống lại tế bào ung thư. Chúng ngăn chặn sự hình thành các hợp chất gây ung thư.
• Ức chế Tế bào Ung thư: Một số nghiên cứu ống nghiệm cho thấy chiết xuất cà chua có thể ức chế sự nhân lên của các tế bào ung thư vú và ung thư ruột kết.

2.3. Tăng Cường Sức Khỏe Mắt và Thị lực

Cà chua cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu cho đôi mắt khỏe mạnh. Cà chua chứa Beta-Carotene (tiền chất của Vitamin A). Cà chua cũng chứa Lutein và Zeaxanthin. Các chất này tích tụ trong võng mạc. Chúng lọc ánh sáng xanh gây hại.

Lutein và Zeaxanthin giúp giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác. AMD là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở người lớn tuổi. Vitamin A rất cần thiết. Nó giúp duy trì thị lực tốt trong điều kiện thiếu sáng.

2.4. Cải Thiện Làn Da và Giảm Tác hại của Ánh nắng Mặt Trời

Các thành phần trong cà chua hoạt động từ bên trong. Chúng giúp da khỏe mạnh và chống lại lão hóa. Vitamin C là yếu tố cần thiết để tổng hợp Collagen. Collagen là Protein duy trì độ đàn hồi của da. Ăn cà chua giúp da săn chắc và giảm nếp nhăn.

Lycopene cung cấp một mức độ bảo vệ tự nhiên. Nó giống như một lớp “kem chống nắng nội sinh”. Mặc dù không thay thế kem chống nắng, nó giúp giảm thiểu tổn thương da do tiếp xúc với tia UV. Cà chua có tính chất kháng viêm. Đắp mặt nạ cà chua tươi có thể giúp làm dịu da cháy nắng.

2.5. Hỗ Trợ Hệ Tiêu Hóa Khỏe Mạnh

Chất xơ và nước là hai yếu tố chính giúp cà chua hỗ trợ tiêu hóa.

• Ngăn ngừa Táo bón: Cà chua chứa cả chất xơ hòa tan và không hòa tan. Chất xơ giúp tăng khối lượng phân. Nó thúc đẩy nhu động ruột đều đặn.
• Hỗ trợ Vi khuẩn Đường ruột: Chất xơ là thức ăn cho các lợi khuẩn trong đường ruột. Một hệ vi sinh vật đường ruột cân bằng là chìa khóa cho sức khỏe toàn diện.
• Thải độc: Hàm lượng nước cao giúp làm mềm phân. Nó giúp quá trình thải độc diễn ra dễ dàng hơn.

2.6. Tăng Cường Hệ Miễn Dịch và Chống Viêm

Vitamin C và các chất chống oxy hóa là nhân tố chính trong việc tăng cường miễn dịch. Vitamin C kích thích sản xuất bạch cầu. Bạch cầu là tuyến phòng thủ đầu tiên của cơ thể. Cà chua chứa Flavonoid. Chất này có khả năng kháng viêm mạnh mẽ. Nó giúp giảm bớt các dấu hiệu viêm mãn tính. Viêm mãn tính là gốc rễ của nhiều bệnh lý.

2.7. Hỗ Trợ Quá trình Giảm Cân

Cà chua là thực phẩm lý tưởng cho bất kỳ chế độ ăn kiêng nào.

• Ít Calo và Giàu Nước: Với chỉ 18 kcal/100g, cà chua giúp bạn ăn no. Nó không nạp quá nhiều năng lượng vào cơ thể.
• Chất xơ tạo Cảm giác No: Chất xơ giúp tạo cảm giác no lâu. Nó làm giảm cảm giác thèm ăn vặt.
• Chỉ số Đường huyết Thấp (GI): Cà chua có chỉ số GI thấp. Nó không gây tăng đột biến đường huyết. Điều này rất có lợi cho việc kiểm soát cân nặng.

Xem thêm: Cà chua bi bao nhiêu calo?

2.8. Cải Thiện Sức Khỏe Xương

Vitamin K và Canxi (dù không nhiều nhưng vẫn đóng góp) là dưỡng chất quan trọng cho xương. Vitamin K đóng vai trò trong việc kích hoạt Osteocalcin. Đây là một Protein giúp Canxi gắn kết vào xương. Quá trình này giúp xương chắc khỏe hơn. Việc bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất, bao gồm cả các chất có trong cà chua, giúp duy trì mật độ xương.

2.9. Kiểm Soát Đường Huyết (Tốt cho Người Tiểu Đường)

Cà chua là một lựa chọn tuyệt vời cho người bệnh tiểu đường. Chất xơ làm chậm quá trình hấp thu đường vào máu. Điều này giúp giữ mức đường huyết ổn định. Cà chua có chứa một lượng nhỏ Chromium. Chất này giúp điều chỉnh hoạt động của Insulin. Nó giúp kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn.

2.10. Tác Dụng Chống Độc và Thanh Lọc Cơ Thể

Các axit hữu cơ và nước trong cà chua hỗ trợ chức năng gan và thận. Các chất chống oxy hóa giúp gan trung hòa độc tố hiệu quả hơn. Hàm lượng Kali và nước cao có tác dụng lợi tiểu nhẹ. Nó giúp cơ thể loại bỏ các chất thải.

3. Các Loại Cà Chua và Mẹo Tăng Cường Hấp Thu Lycopene

Để phát huy tối đa cà chua có tác dụng gì, việc hiểu rõ các loại cà chua và cách chế biến phù hợp là vô cùng quan trọng. Mỗi loại cà chua có hàm lượng dinh dưỡng và lycopene khác nhau, ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị sức khỏe.

3.1. Phân loại Cà Chua theo Hàm lượng Lycopene

• Cà chua bi (Cherry Tomatoes): Thường có hàm lượng Lycopene và Beta-Carotene cao hơn so với cà chua thường. Chúng cũng có vị ngọt tự nhiên.
• Cà chua nấu (Roma Tomatoes): Đây là loại cà chua thường dùng để làm sốt. Chúng có hàm lượng thịt cao. Quá trình nấu chín làm tăng đáng kể khả năng hấp thu Lycopene.
• Cà chua vàng/cam: Các loại này chứa ít Lycopene đỏ hơn. Thay vào đó, chúng giàu Lutein và Beta-Carotene màu vàng.

3.2. Mẹo Chế biến để Tăng Tác dụng của Cà Chua

• Nấu chín: Luôn nấu chín cà chua khi muốn tăng cường Lycopene. Nấu chín giúp chuyển đổi Lycopene sang dạng cis-lycopene. Dạng này dễ hấp thu hơn.
• Dùng kèm Dầu mỡ: Bổ sung một lượng nhỏ chất béo (dầu ô liu, dầu ăn) khi chế biến. Lycopene là chất tan trong chất béo. Chất béo giúp tăng khả năng hấp thu vào máu lên đến 4 lần.
• Không bỏ vỏ và Hạt: Vỏ và hạt cà chua cũng chứa nhiều chất xơ và chất dinh dưỡng. Nên giữ lại khi chế biến (trừ khi làm món ăn yêu cầu loại bỏ).
• Kết hợp với Vitamin E: Các nghiên cứu cho thấy Lycopene hấp thu tốt hơn khi kết hợp với Vitamin E.

4. Những Lưu Ý Quan Trọng Khi Sử Dụng Cà Chua

Để phát huy tối đa tác dụng của cà chua, bạn cần lưu ý một số điều sau:

4.1. Không Ăn Cà Chua Xanh

Cà chua xanh có chứa Alkaloid Solanine. Đây là một chất độc hại. Ăn cà chua xanh có thể gây ngộ độc, đau bụng, buồn nôn hoặc rối loạn thần kinh nhẹ. Chỉ ăn cà chua đã chín đỏ.

4.2. Hạn chế Dùng khi Đói

Tránh ăn cà chua khi bụng đói, đặc biệt là cà chua sống. Axit Tanic và Pectin trong cà chua có thể kết tủa. Chúng phản ứng với axit dạ dày và tạo thành khối cứng. Điều này gây khó tiêu và đau dạ dày.

4.3. Thận trọng với Người Bệnh

• Trào ngược Dạ dày/Ợ nóng: Cà chua có tính axit nhẹ. Nó có thể kích thích tình trạng trào ngược. Nên ăn cà chua đã nấu chín.
• Sỏi thận: Cà chua chứa Oxalate. Người có tiền sử sỏi thận (đặc biệt là sỏi Oxalate) nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
• Dị ứng: Dị ứng cà chua hiếm gặp. Tuy nhiên, nó có thể gây ngứa miệng, họng hoặc phát ban ở người nhạy cảm.

4.4. Tránh Kết hợp với Khoai Tây và Dưa Chuột

• Khoai tây: Cà chua không nên kết hợp với khoai tây đã nảy mầm. Khoai tây nảy mầm cũng chứa Solanine (một alkaloid độc).
• Dưa chuột: Việc trộn dưa chuột và cà chua trong cùng một salad thường không được khuyến khích. Dưa chuột chứa enzyme làm giảm khả năng hấp thu Vitamin C từ cà chua.

5. Các Món Ăn Ngon và Giàu Dinh Dưỡng với Cà Chua

5.1. Cá Thu (hoặc Cá Nục) Sốt Cà Chua

Món ăn truyền thống giàu Omega-3 (tốt cho tim mạch và não bộ) từ cá, kết hợp với Lycopene từ cà chua được nấu chín.

Nguyên liệu:

• Cá thu (hoặc cá nục): 300 – 400g (cắt lát dày 2-3cm).
• Cà chua chín: 3 – 4 quả.
• Hành khô/Tỏi: 1 củ/1 tép.
• Hành lá, thì là: Vừa đủ.
• Gia vị: Nước mắm, đường, muối, tiêu, dầu ăn.

Cách làm:

• Sơ chế cá: Cá rửa sạch, ướp với một chút muối, tiêu. Chiên sơ cá trên chảo với ít dầu cho se vàng hai mặt. Vớt ra để ráo.
• Làm sốt: Phi thơm hành khô băm. Cho cà chua thái hạt lựu vào xào nhuyễn. Thêm chút muối, đường, nước mắm cho sốt đậm đà. Thêm khoảng $1/2$ chén nước.
• Sốt cá: Xếp cá đã chiên vào chảo sốt. Đun lửa nhỏ, lật nhẹ để cá ngấm sốt (khoảng 15-20 phút). Nêm nếm lại lần cuối.
• Hoàn thành: Rắc hành lá và thì là cắt nhỏ lên trên trước khi tắt bếp.

Xem thêm: Cà chua làm món gì ngon? 99+ món ngon từ cà chua cho bé

5.2. Thịt Viên Sốt Cà Chua

Nguyên liệu:

• Thịt lợn nạc vai (hoặc thịt bò xay): 300g.
• Cà chua chín: 4 – 5 quả.
• Hành tây: 1/2 củ (thái hạt lựu, cho vào thịt viên).
• Tỏi: 2 tép (băm nhỏ).
• Gia vị: Nước mắm, tiêu, dầu ăn, bột năng (hoặc bột mì).

Cách làm:

• Làm thịt viên: Trộn thịt xay với hành tây thái nhỏ, $1/2$ muỗng cà phê nước mắm và $1/4$ muỗng cà phê tiêu. Thêm chút bột năng để thịt viên kết dính. Viên thịt thành các viên tròn nhỏ.
• Chiên sơ thịt viên: Chiên sơ thịt viên trên chảo với ít dầu đến khi vàng nhẹ bên ngoài. Vớt ra.
• Làm sốt: Phi thơm tỏi băm. Cho cà chua đã xay hoặc thái hạt lựu vào xào nhuyễn. Nêm nếm nước mắm và đường cho sốt vừa miệng.
• Sốt thịt viên: Cho thịt viên đã chiên vào chảo sốt. Đun nhỏ lửa, sốt khoảng 10-15 phút để thịt viên chín đều và ngấm sốt. Rắc hành lá và dùng nóng.

5.3. Canh Trứng Cà Chua

Nguyên liệu:

• Cà chua chín: 3 quả.
• Trứng gà: 2 quả.
• Hành lá, rau mùi: Vừa đủ.
• Nước lọc/Nước dùng: 700ml.
• Gia vị: Muối, nước mắm, dầu ăn.

Cách làm:

• Sơ chế: Cà chua rửa sạch, thái múi cau hoặc thái miếng vừa ăn. Hành lá, rau mùi cắt nhỏ. Trứng đánh tan với chút muối.
• Nấu canh: Phi thơm chút hành khô (tùy chọn). Cho cà chua vào xào sơ, nêm chút muối. Cà chua vừa mềm thì đổ nước lọc/nước dùng vào đun sôi.
• Thêm trứng: Khi nước sôi, từ từ đổ trứng đã đánh vào. Dùng đũa khuấy nhẹ theo một chiều để trứng tạo thành sợi đẹp mắt (không khuấy quá mạnh).
• Hoàn thành: Canh sôi lại, nêm nếm gia vị (nước mắm, muối) cho vừa miệng. Tắt bếp, rắc hành lá và rau mùi. Dùng nóng.

6. Một số câu hỏi liên quan đến chủ đề cà chua có tác dụng gì?

6.1 Cà chua xanh có ăn được không?

Không nên ăn cà chua xanh vì chứa alkaloid solanine – chất có thể gây ngộ độc, buồn nôn và đau bụng nhẹ.

6.2 Ăn cà chua có nóng không? 

Không, cà chua là thực phẩm mát, giúp thanh nhiệt và giải độc, rất tốt cho người hay bị nóng trong.

7. Kết Luận

Như vậy, qua những thông tin trên, chúng ta có thể thấy rõ cà chua có tác dụng gì đối với sức khỏe con người: vừa giúp tăng cường miễn dịch, bảo vệ tim mạch, vừa làm đẹp da và hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả. Dù là ăn sống, nấu chín hay ép nước, cà chua đều mang lại giá trị dinh dưỡng cao. Để đảm bảo chất lượng và an toàn, bạn nên chọn mua cà chua tươi thuộc nhóm rau củ sạch Đà Lạt tại Nông sản sạch Dũng Hà – nơi mang đến sản phẩm chuẩn VietGAP, giàu dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe gia đình bạn.