Cách trồng cần tây là từ khóa được nhiều người yêu thích làm vườn, trồng rau tại nhà hoặc hộ gia đình nhỏ lẻ tìm kiếm. Bài viết này dành cho những ai đang muốn tự tay gieo trồng rau sạch vừa an toàn, vừa tiết kiệm chi phí, đặc biệt là loại rau có giá trị dinh dưỡng cao như cần tây. Tại đây, bạn sẽ được hướng dẫn chi tiết từ khâu chuẩn bị giống, đất trồng, kỹ thuật chăm sóc đến cách thu hoạch đúng thời điểm – đảm bảo hiệu quả ngay cả khi chưa có kinh nghiệm. Đọc ngay cùng Nông sản Dũng Hà bạn nhé!
1. Tìm hiểu về cây cần tây
Cây cần tây (tên khoa học: Apium graveolens) là một loại rau thân thảo thuộc họ Hoa tán (Apiaceae), cùng họ với cà rốt và mùi tây. Cần tây nổi tiếng với thân giòn, vị hăng nhẹ đặc trưng và mùi thơm dễ chịu, được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực và có nhiều lợi ích cho sức khỏe.
1.1 Đặc điểm
Cần tây có thân cây thẳng, rỗng ruột khi trưởng thành, thường có màu xanh nhạt hoặc xanh đậm tùy giống. Lá cần tây mọc đối xứng, có răng cưa nhỏ ở mép. Cụm hoa nhỏ màu trắng hoặc xanh lục nhạt thường mọc ở ngọn cây.
Cần tây có vị hăng nhẹ, hơi mặn và ngọt, cùng với mùi thơm đặc trưng do các hợp chất tinh dầu. Đây là lý do nó thường được dùng làm gia vị hoặc rau ăn kèm.
Có nhiều giống cần tây, phổ biến nhất là cần tây thân lớn (celery stalks) dùng để ăn sống, ép nước hoặc xào nấu. Ngoài ra còn có cần tây ta (cần tây lá) với thân nhỏ hơn, lá nhiều hơn, thường dùng làm rau nêm.
1.2 Thành phần dinh dưỡng
Cần tây là một loại rau rất đáng giá trong chế độ ăn uống lành mạnh. Nó nổi bật bởi hàm lượng calo cực thấp nhưng lại chứa lượng lớn nước và chất xơ, rất lý tưởng cho việc kiểm soát cân nặng và hỗ trợ tiêu hóa.
Điểm nổi bật về dinh dưỡng của cần tây là nguồn cung cấp dồi dào Vitamin K, quan trọng cho quá trình đông máu và sức khỏe xương. Cần tây cũng chứa nhiều kali và natri tự nhiên, giúp cân bằng điện giải. Đặc biệt, sự hiện diện của các chất chống oxy hóa mạnh mẽ như apigenin và luteolin làm tăng thêm giá trị sức khỏe của loại rau này, góp phần bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do gây hại.
2. Trồng cần tây vào tháng mấy?
Cần tây là loại cây ưa khí hậu mát mẻ, ôn hòa. Thời điểm trồng cần tây lý tưởng phụ thuộc vào điều kiện khí hậu của từng vùng:
- Miền Bắc: Thời vụ chính là vào vụ Đông – Xuân. Bạn nên gieo hạt từ tháng 8 đến tháng 10. Cây sẽ phát triển tốt trong điều kiện thời tiết se lạnh và được thu hoạch vào khoảng tháng 11 đến tháng 2 năm sau. Tránh trồng vào mùa hè nắng nóng gay gắt.
- Miền Trung: Tùy theo đặc điểm khí hậu từng vùng. Đối với các tỉnh phía Bắc Trung Bộ, có thể tương tự miền Bắc. Đối với các tỉnh phía Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, nên trồng vào mùa mưa hoặc mùa mát (khoảng tháng 9 – 11) để cây có đủ độ ẩm và nhiệt độ phù hợp, tránh nắng nóng và bão lũ.
- Miền Nam: Khí hậu miền Nam ấm áp quanh năm nên có thể trồng cần tây vào nhiều thời điểm, nhưng hiệu quả nhất vẫn là vào mùa mát (khoảng tháng 10 – 3 năm sau), khi nhiệt độ không quá cao và có độ ẩm nhất định.
3. Những điều kiện cần chuẩn bị khi trồng cần tây
Để áp dụng cách trồng cần tây thành công, khâu chuẩn bị là vô cùng quan trọng. Bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng về đất và giống.
3.1 Đất
Đất là yếu tố quan trọng quyết định sự thành công khi trồng cần tây. Loại cây này ưa đất thịt nhẹ, đất phù sa hoặc đất cát pha. Đất cần tơi xốp để rễ phát triển sâu và thông thoáng. Đồng thời, đất phải giàu dinh dưỡng để nuôi cây khỏe mạnh.
Cần tây ưa ẩm nhưng không chịu úng nước, vì vậy đất cần thoát nước tốt, nhất là vào mùa mưa. Độ pH lý tưởng của đất là từ 6.0 đến 7.0, tức hơi chua đến trung tính.
Trước khi trồng, nên làm sạch cỏ dại, cày xới và phơi đất để diệt mầm bệnh. Có thể bón thêm vôi bột để khử chua và diệt khuẩn trong đất. Ngoài ra, nên bổ sung phân hữu cơ hoai mục như phân chuồng, phân trùn quế. Những vật liệu này giúp cải tạo đất, tăng độ phì nhiêu và giữ ẩm tốt hơn cho cây phát triển.
3.2 Giống
Lựa chọn giống cần tây phù hợp ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và năng suất cây trồng. Nên mua hạt giống cần tây từ nơi uy tín, có nguồn gốc rõ ràng và còn hạn sử dụng như tại Siêu thị Dũng Hà. Hãy ưu tiên những giống có khả năng sinh trưởng tốt, kháng bệnh và phù hợp với khí hậu địa phương. Hạt giống cần phải mẩy, không lép, không bị nấm mốc hay sâu bệnh.
Tùy mục đích sử dụng, bạn có thể chọn giống thân lớn (Celery Stalks) hoặc cần tây lá (Chinese Celery). Đây là hai loại giống phổ biến và dễ trồng tại Việt Nam.
4. Hướng dẫn cách trồng cần tây đơn giản, hiệu quả cao
Trồng cần tây đòi hỏi sự kiên nhẫn một chút ở giai đoạn đầu, nhưng quy trình khá đơn giản và dễ thực hiện tại nhà.
4.1 Ươm hạt (giai đoạn cây con):
Quy trình ươm hạt và chăm sóc cây non:
- Xử lý hạt: Hạt cần tây khá nhỏ và có vỏ cứng, nên cần được xử lý để tăng tỷ lệ nảy mầm. Ngâm hạt trong nước ấm (khoảng 40-50°C) khoảng 4-6 giờ. Sau đó, vớt ra và ủ vào khăn ẩm hoặc giấy ăn ẩm trong 2-3 ngày, giữ ẩm liên tục cho đến khi hạt nứt nanh.
- Gieo hạt: Chuẩn bị khay ươm hoặc bầu ươm đã có đất tơi xốp, ẩm. Gieo hạt đều lên bề mặt, sau đó phủ một lớp đất mỏng (khoảng 0.2-0.3 cm) hoặc một lớp tro trấu nhẹ.
- Chăm sóc cây con: Tưới ẩm nhẹ nhàng bằng bình phun sương 1-2 lần/ngày. Đặt khay ươm ở nơi có ánh sáng đầy đủ, tránh nắng gắt trực tiếp. Hạt sẽ nảy mầm sau khoảng 7-14 ngày. Khi cây con có 2-3 lá thật (khoảng 30-45 ngày sau gieo), bạn có thể tiến hành cấy ra luống hoặc chậu lớn hơn.
4.2 Trồng cây con
- Làm đất: Cày xới đất kỹ, lên luống cao hoặc chuẩn bị chậu/thùng xốp có lỗ thoát nước tốt. Bón lót phân chuồng hoai mục hoặc phân hữu cơ và trộn đều vào đất.
- Khoảng cách trồng: Trồng cây con cách nhau khoảng 15-20 cm giữa các cây và 20-25 cm giữa các hàng đối với cần tây lá. Với cần tây thân lớn, cần khoảng cách rộng hơn, khoảng 25-30 cm giữa các cây.
- Cách trồng: Dùng xẻng nhỏ đào hố vừa đủ, nhẹ nhàng nhấc bầu cây con đặt vào hố, lấp đất và nén nhẹ xung quanh gốc để cây đứng vững.
- Tưới nước: Tưới nước nhẹ nhàng ngay sau khi trồng để cung cấp độ ẩm cho cây con bén rễ.
5. Hướng dẫn chăm sóc cần tây
Trong quá trình thực hiện cách trồng cần tây, chăm sóc đúng kỹ thuật sẽ quyết định trực tiếp đến năng suất và chất lượng cây trồng. Tưới nước, bón phân, làm cỏ hay bảo vệ cây khỏi sâu bệnh đều cần thực hiện đều đặn và đúng thời điểm.
5.1 Bón phân
Cần tây là cây ăn lá nên cần nhiều đạm để phát triển thân lá.
- Bón lót: Trước khi trồng, bón lót phân chuồng hoai mục hoặc phân hữu cơ (khoảng 1-2 kg/m²) kết hợp với một ít vôi bột để cải tạo đất.
- Bón thúc lần 1: Sau khi trồng 10-15 ngày, khi cây đã bén rễ và bắt đầu ra lá mới, bón thúc bằng phân đạm (ure) pha loãng hoặc phân NPK có hàm lượng đạm cao.
- Bón thúc lần 2: Khoảng 20-30 ngày sau trồng, tiếp tục bón thúc bằng phân đạm hoặc NPK cân đối để cây phát triển thân lá mạnh mẽ.
- Bón thúc các lần tiếp theo: Định kỳ 10-15 ngày/lần, bón thúc nhẹ bằng phân hữu cơ hoặc NPK cho đến trước khi thu hoạch khoảng 10 ngày.
Lưu ý: Luôn bón phân cách gốc cây một khoảng nhất định và tưới nước ngay sau khi bón để phân tan và ngấm vào đất, tránh làm cháy rễ.
5.2 Tưới tiêu
Cần tây là loại cây ưa ẩm, đặc biệt cần nhiều nước trong giai đoạn sinh trưởng mạnh. Nên tưới đều đặn 1–2 lần mỗi ngày, vào sáng sớm và chiều mát. Vào mùa khô, cần giữ đất luôn ẩm nhưng không để bị sũng nước.
Hãy kiểm tra độ ẩm bằng tay để kịp thời bổ sung nước. Nếu thấy đất khô, nên tưới ngay để tránh cây bị héo. Ngoài ra, cần đảm bảo hệ thống thoát nước hoạt động tốt. Điều này giúp cây không bị ngập úng và thối rễ trong mùa mưa.
5.3 Làm cỏ
Bên cạnh đó, cần thường xuyên làm sạch cỏ dại xung quanh gốc cây. Cỏ dại cạnh tranh nước, dinh dưỡng và ánh sáng với cây cần tây. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng.
Khi làm cỏ, bạn có thể kết hợp xới đất nhẹ quanh gốc cây. Việc này giúp đất tơi xốp, rễ cây thông thoáng hơn. Tuy nhiên, cần tránh xới quá sâu để không làm tổn thương rễ cây.
5.4 Phòng trừ sâu bệnh
Cần tây tương đối ít bị sâu bệnh, nhưng vẫn cần đề phòng một số loại phổ biến:
- Sâu ăn lá: Các loại sâu xanh, sâu khoang có thể ăn lá. Nếu số lượng ít, có thể bắt bằng tay. Khi nhiều, sử dụng thuốc trừ sâu sinh học hoặc các biện phẩm tự nhiên như nước tỏi ớt.
- Rệp: Rệp có thể chích hút nhựa cây làm lá xoăn, còi cọc. Xịt rửa bằng nước xà phòng pha loãng hoặc sử dụng thuốc trị rệp chuyên dụng.
- Bệnh thối mềm, sương mai: Thường xuất hiện trong điều kiện ẩm ướt, thiếu thông thoáng. Phòng ngừa bằng cách trồng đúng khoảng cách, tỉa bớt lá già và giữ vườn thông thoáng. Khi bệnh xuất hiện, cần loại bỏ cây bị bệnh và phun thuốc trừ nấm theo hướng dẫn.
6. Thu hoạch và bảo quản cần tây đúng cách
Thu hoạch đúng thời điểm và bảo quản hợp lý sẽ giúp cần tây giữ được độ tươi ngon, giòn và chất dinh dưỡng lâu nhất.
6.1 Thu hoạch
Cần tây thường được thu hoạch khi cây đạt kích thước mong muốn, thân cây đã mập và có màu xanh tươi. Thời gian thu hoạch thường là khoảng 70-90 ngày kể từ khi gieo hạt, tùy thuộc vào giống và điều kiện chăm sóc.
Cách thu hoạch:
- Thu hoạch cả cây: Đối với cần tây thân lớn, có thể dùng dao sắc cắt sát gốc cây.
- Thu hoạch tỉa: Đối với cần tây lá hoặc khi muốn thu hoạch nhiều lần, bạn có thể tỉa từng nhánh lá bên ngoài hoặc cắt phần thân phía trên gốc, để lại gốc cây để cây tiếp tục đâm chồi mới. Cách này giúp kéo dài thời gian thu hoạch.
Lưu ý: Thu hoạch vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát sẽ giúp cần tây giữ được độ tươi lâu hơn.
6.2 Bảo quản
Để cần tây giữ được độ tươi ngon và dinh dưỡng sau khi thu hoạch, không rửa trước khi bảo quả. Cần tây rất nhạy cảm với độ ẩm. Không rửa cần tây trước khi cho vào tủ lạnh, chỉ rửa khi chuẩn bị chế biến.
Bảo quản ngắn hạn:
- Bọc kín: Dùng giấy báo ẩm hoặc khăn giấy ẩm bọc chặt gốc cần tây, sau đó cho vào túi ni lông hoặc hộp kín.
- Ngăn mát tủ lạnh: Đặt cần tây đã bọc vào ngăn mát tủ lạnh (ngăn rau củ). Cách này có thể giữ cần tây tươi ngon trong khoảng 1-2 tuần.
- Ngâm nước: Đối với cần tây thân lớn, bạn có thể cắt gốc, cắm phần gốc vào cốc nước (như cắm hoa) và đặt trong tủ lạnh. Cách này giúp cần tây giữ độ giòn.
Bảo quản dài hạn:
- Cắt cần tây thành khúc nhỏ.
- Chần nhanh trong nước sôi khoảng 2-3 phút, sau đó ngâm ngay vào nước đá lạnh để làm nguội và giữ màu.
- Để thật ráo nước, cho vào túi zip hoặc hộp kín, hút chân không (nếu có) và bảo quản trong ngăn đá. Cần tây đông lạnh có thể giữ được vài tháng, thích hợp dùng cho các món súp, hầm.
7. Lưu ý khi trồng cần tây
Để đạt được năng suất cao và cây cần tây phát triển tốt tại nhà, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:
- Khí hậu và thời vụ: Cần tây ưa mát. Trồng đúng thời điểm và phù hợp với khí hậu địa phương là yếu tố then chốt. Tránh trồng vào mùa nắng nóng gay gắt hoặc quá lạnh.
- Ánh sáng đầy đủ: Cây cần ít nhất 6-8 giờ nắng trực tiếp mỗi ngày để phát triển khỏe mạnh. Mặc dù ưa mát, nhưng thiếu sáng sẽ làm cây còi cọc, thân nhỏ.
- Đảm bảo đủ độ ẩm: Cần tây là cây ưa ẩm. Tưới nước đều đặn, đặc biệt vào mùa khô, để đất luôn ẩm nhưng không sũng nước.
- Kiểm soát sâu bệnh kịp thời: Thường xuyên kiểm tra cây để phát hiện sớm các dấu hiệu sâu bệnh và xử lý bằng biện pháp phù hợp, tránh lây lan.
8. Câu hỏi liên quan đến chủ đề cách trồng cần tây năng suất cao
8.1 Trồng cần tây bao lâu thì thu hoạch?
Thời gian thu hoạch cần tây thường dao động từ 70 đến 90 ngày (khoảng 2.5 đến 3 tháng) kể từ khi gieo hạt. Thời gian cụ thể có thể khác nhau tùy thuộc vào giống cần tây bạn trồng, điều kiện khí hậu và cách chăm sóc. Cây sẽ sẵn sàng thu hoạch khi thân cây đã phát triển đủ lớn và có màu xanh tươi.
8.2 Thời vụ trồng cần tây ở miền Bắc
Ở miền Bắc Việt Nam, thời vụ trồng cần tây lý tưởng nhất là vào vụ Đông – Xuân.
- Gieo hạt: Thường bắt đầu từ tháng 8 đến tháng 10.
- Trồng cây con: Sau khoảng 30-45 ngày ươm, cây con được cấy ra đất vào cuối tháng 9 đến tháng 11.
- Thu hoạch: Cây sẽ cho thu hoạch vào khoảng tháng 11 đến tháng 2 năm sau.
Trồng vào thời điểm này giúp cây tận dụng được khí hậu mát mẻ, đủ ẩm của mùa thu và mùa đông, tránh được nắng nóng gay gắt của mùa hè, từ đó đạt được năng suất và chất lượng tốt nhất.
8.3 Cây cần tây có ưa nắng không?
Có, cây cần tây ưa nắng. Mỗi ngày, cây nên nhận ít nhất 6–8 giờ nắng trực tiếp. Dù thích khí hậu mát, nhưng ánh nắng vẫn rất cần để cây quang hợp hiệu quả. Nhờ đủ nắng, thân cây sẽ mập, lá xanh và hương vị đậm hơn. Nếu thiếu nắng, cây dễ bị còi cọc, thân nhỏ, lá úa và chất lượng giảm. Vào những ngày nắng gắt, nhất là buổi trưa, nên che chắn nhẹ cho cây. Việc này giúp cây không bị cháy lá hay mất nước quá nhanh.
9. Kết luận
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã nắm rõ cách trồng cần tây đơn giản, hiệu quả và phù hợp với điều kiện thực tế. Để đảm bảo cây phát triển tốt, đừng quên lựa chọn hạt giống rau sạch chất lượng ngay từ đầu. Nông sản Dũng Hà hiện cung cấp đầy đủ hạt giống cần tây, phân bón hữu cơ và dụng cụ làm vườn, giúp bạn dễ dàng bắt đầu hành trình trồng rau sạch tại nhà một cách an toàn và bền vững.
