Từ lâu, đường phèn được xem là lựa chọn “ngọt thanh” và an toàn hơn so với đường tinh luyện. Nhưng thực tế ăn đường phèn có tốt không, có giúp cơ thể khỏe mạnh hơn hay vẫn gây hại như các loại đường khác? Bài viết sau đây Nông Sản Dũng Hà sẽ cùng bạn tìm hiểu toàn bộ sự thật về lợi ích, tác hại và cách dùng đường phèn đúng chuẩn để bảo vệ sức khỏe. Chi tiết sản phẩm đường phèn tại video dưới đây.
Tổng quan về đường phèn
Đường phèn (còn gọi là đường kết tinh) là sản phẩm được chế biến từ dung dịch đường mía hoặc củ cải đường qua quá trình tái kết tinh chậm. Kết quả tạo thành những tinh thể lớn, trong suốt, có vị ngọt thanh mát, dịu hơn so với đường cát trắng thông thường.
Trong ẩm thực Việt, đường phèn được xem là gia vị đặc biệt giúp món ăn có vị ngọt tự nhiên, không gắt. Loại đường này còn thường xuất hiện trong nước mát, chè, siro gừng, nước quất chưng, hoặc các bài thuốc dân gian trị ho, thanh nhiệt, giải cảm.
Đường phèn được làm từ gì?
Nguyên liệu chính để sản xuất đường phèn thường là:
- Nước mía ép tinh khiết, hoặc dung dịch đường thô (mật rỉ đường).
- Hỗn hợp được nấu và lọc sạch tạp chất, sau đó nấu lại trong thời gian dài để đường kết tinh thành khối rắn.
- Trong quá trình kết tinh, người ta thường cho thêm trứng gà hoặc vôi thực phẩm để làm trong dung dịch, giúp đường tạo màu sáng và trong hơn.
Tùy vào thời gian kết tinh và nguyên liệu, đường phèn có thể có màu trắng trong, vàng nhạt hoặc nâu sậm (gọi là đường phèn vàng – giàu caramel tự nhiên, có mùi thơm đặc trưng).
Hàm lượng dinh dưỡng có trong đường phèn
Theo bộ dinh dưỡng Nông nghiệp Hoa Kỳ, thành phần dinh dưỡng có trong 1 thìa cà phê (4g) đường phèn như sau:
- Lượng calo: 25
- Chất đạm: 0g
- Chất béo: 0g
- Carbohydrate: 6,5g
- Chất xơ: 0g
- Đường: 6,5g
So với đường trắng, đường phèn có vị ngọt nhẹ hơn, ít gây gắt cổ và được hấp thụ chậm hơn. Giúp duy trì năng lượng ổn định trong thời gian dài.
Ăn đường phèn có tốt không? Đánh giá và lời khuyên
Nhiều người tin rằng đường phèn “ngọt thanh, mát lành” nên an toàn hơn so với đường trắng. Nhưng ăn đường phèn có tốt không còn tùy thuộc vào cách và lượng bạn sử dụng mỗi ngày. Về bản chất, đường phèn vẫn là đường mía được kết tinh tự nhiên. Chứa chủ yếu là carbohydrate cung cấp năng lượng nhanh cùng một lượng nhỏ khoáng chất như canxi, kali và sắt.
Điểm cộng: Đường phèn có vị ngọt dịu, tính bình, giúp làm dịu cổ họng, giảm ho, thanh nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa và tăng năng lượng tự nhiên. Đặc biệt, khi dùng trong các món chè, trà gừng, nước sâm, đường phèn không gây gắt cổ và mang lại hương vị nhẹ nhàng, dễ chịu hơn nhiều so với đường tinh luyện.
Như vậy ăn đường phèn có lợi cho sức khỏe nếu dùng điều độ, giúp làm dịu cơ thể, bổ sung năng lượng và giảm ho hiệu quả. Nhưng khi lạm dụng, loại đường tưởng “hiền” này vẫn có thể trở thành nguyên nhân gây hại cho cân nặng và tim mạch. Hãy chọn cách dùng thông minh để tận dụng trọn vẹn lợi ích tự nhiên mà đường phèn mang lại.
>> Xem thêm: Tiểu đường có ăn được đường phèn không và hệ lụy nguy hiểm
Lợi ích tiềm năng của đường phèn
Không chỉ là nguyên liệu tạo vị ngọt thanh tao trong ẩm thực. Đường phèn còn mang đến nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe nếu bạn biết cách sử dụng đúng. Dưới đây là những lợi ích nổi bật được ghi nhận cả trong dân gian lẫn y học hiện đại:
Điều trị cảm lạnh và ho thông thường
Từ lâu, đường phèn đã là “thần dược” trong tủ thuốc dân gian nhờ khả năng làm dịu họng và giảm ho hiệu quả. Khi kết hợp với các nguyên liệu như quất, gừng, tắc hoặc chanh, đường phèn giúp long đờm, giảm viêm, giảm ngứa rát cổ họng và phục hồi giọng nói nhanh chóng.
Mẹo nhỏ: Hấp quất với đường phèn, dùng 2–3 lần/ngày giúp giảm ho khan, ho có đờm và khàn tiếng hiệu quả.
Ăn đường phèn giúp thúc đẩy tiêu hóa
Một lượng nhỏ đường phèn sau bữa ăn có thể kích thích hoạt động của enzyme tiêu hóa. Giúp giảm cảm giác đầy bụng, khó tiêu và trung hòa axit dạ dày. Chính vì thế, nhiều người Ấn Độ có thói quen ăn một viên nhỏ đường phèn sau bữa ăn như một “tráng miệng” hỗ trợ tiêu hóa tự nhiên.
Tăng cường năng lượng
Đường phèn cung cấp carbohydrate hấp thụ nhanh. Giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi năng lượng sau vận động, làm việc nặng hoặc khi bị mệt mỏi. Khác với đường tinh luyện, vị ngọt của đường phèn nhẹ nhàng, không gây cảm giác “gắt cổ” hay quá ngọt. Rất phù hợp cho người cần nạp năng lượng tức thì.
Làm nước giải khát
Đường phèn là thành phần quen thuộc trong nhiều loại nước mát, nước sâm, chè hoặc nước trái cây. Giúp tạo vị ngọt thanh và hương vị dễ chịu. Khi pha chế, đường phèn giúp giữ nguyên hương thơm của nguyên liệu, khiến đồ uống trở nên tinh tế và dễ uống hơn nhiều.
Giải nhiệt, làm dịu cơ thể
Theo Đông y, đường phèn có tính bình, giúp thanh nhiệt, giải độc và làm mát gan. Đặc biệt thích hợp dùng vào mùa hè hoặc khi cơ thể bị nóng trong. Một ly nước sâm nấu với đường phèn hay chè hạt sen, nhãn nhục không chỉ giúp giải khát mà còn làm dịu tâm trạng, giảm mệt mỏi và căng thẳng.
Có lợi cho phụ nữ mang thai
Phụ nữ mang thai có thể dùng đường phèn để giảm mệt mỏi, buồn nôn và cải thiện giấc ngủ. Khi kết hợp với các loại nguyên liệu như gừng, chanh hoặc nước mía. Đường phèn còn giúp bổ sung năng lượng nhẹ nhàng mà không gây ngán. Tuy nhiên, mẹ bầu vẫn nên dùng với lượng vừa phải, tránh lạm dụng để không ảnh hưởng đến đường huyết.
Tóm lại, ăn đường phèn có tốt không còn tùy vào cách dùng. Nếu sử dụng điều độ, đường phèn mang lại nhiều lợi ích như thanh nhiệt, làm dịu cổ họng và bổ sung năng lượng. Tuy nhiên, dùng quá nhiều vẫn có thể gây hại cho sức khỏe, vì vậy hãy dùng vừa phải để tận dụng trọn vẹn công dụng tự nhiên của loại đường này.
Những rủi ro & tác hại khi dùng đường phèn không đúng cách
Dù mang lại nhiều lợi ích, nhưng nếu ăn đường phèn không đúng cách. Cơ thể vẫn có thể gặp phải nhiều tác hại tương tự như khi tiêu thụ đường tinh luyện.
Nguy cơ gây béo phì
Đường phèn chứa lượng calo khá cao. Khi dùng quá mức, phần năng lượng dư thừa sẽ chuyển hóa thành mỡ, dẫn đến tăng cân và béo phì. Đặc biệt ở người ít vận động hoặc có chế độ ăn nhiều tinh bột.
Ăn quá nhiều gây tiểu đường
Bản chất của đường phèn vẫn là đường đơn (sucrose), hấp thụ nhanh vào máu và làm tăng đường huyết. Việc ăn đường phèn quá thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2. Nhất là ở người trung niên và người có tiền sử bệnh chuyển hóa.
Nguy cơ mắc bệnh tim mạch
Lượng đường dư thừa trong cơ thể lâu ngày có thể làm tăng triglyceride và cholesterol xấu. Khiến thành mạch máu bị tổn thương, từ đó tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và bệnh tim mạch.
Tăng nguy cơ mắc bệnh về răng miệng
Giống như các loại đường khác, đường phèn tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, gây sâu răng, viêm nướu và hôi miệng nếu không vệ sinh răng miệng cẩn thận sau khi ăn.
Gợi ý một số bài thuốc hỗ trợ điều trị bệnh lý từ đường phèn
Không chỉ là nguyên liệu tạo vị ngọt thanh. Đường phèn còn được xem là vị thuốc dân gian hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh thường gặp. Dưới đây là một số cách sử dụng phổ biến, dễ thực hiện tại nhà:
- Trị ho, đau rát cổ: Hấp tắc (hoặc quất) với đường phèn, uống nước và ăn cái 2–3 lần/ngày giúp giảm ho, long đờm, dịu họng.
- Giải nhiệt, mát gan: Nấu nước sâm bí đao, la hán quả hoặc lá mã đề với đường phèn, uống thay nước hằng ngày.
- Bổ phổi, giảm khô họng: Hấp lê với gừng và đường phèn, dùng khi thời tiết lạnh hoặc khô.
- Giảm mệt mỏi: Pha nước chanh, đường phèn và ít muối, uống sau vận động để phục hồi năng lượng.
- Giúp ngủ ngon: Hãm trà hoa cúc với đường phèn, uống buổi tối giúp thư giãn, an thần nhẹ.
Lưu ý: Các bài thuốc này chỉ có tác dụng hỗ trợ, không thay thế điều trị y khoa. Dùng đúng cách và điều độ để đạt hiệu quả tốt nhất.
Hướng dẫn sử dụng đường phèn đúng cách & an toàn
- Dùng với liều lượng vừa phải: Chỉ nên dùng khoảng 20–30g đường phèn mỗi ngày. Tránh lạm dụng để không tăng nguy cơ béo phì hay tiểu đường.
- Ưu tiên dùng khi chế biến: Thích hợp cho các món chè, nước sâm, trà gừng hoặc bài thuốc dân gian. Giúp tăng vị ngọt thanh mà không gây gắt cổ.
- Không nên ăn trực tiếp: Dễ gây sâu răng và tăng đường huyết.
- Người mắc bệnh nền (tiểu đường, tim mạch, béo phì) nên hạn chế hoặc hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Bảo quản đúng cách: Giữ đường phèn trong hũ kín, nơi khô thoáng để tránh ẩm mốc và vón cục.
Một số câu hỏi thường gặp khi sử dụng đường phèn
Đường phèn và đường cát đường nào tốt hơn?
Đường phèn có vị ngọt thanh, ít tạp chất và tan chậm hơn đường cát. Nên thường được ưa chuộng trong các món chè, nước sâm hoặc bài thuốc dân gian. Tuy nhiên, ăn đường phèn có tốt không còn tùy vào liều lượng. Cả hai đều là đường, nên dùng quá nhiều vẫn có thể gây tăng cân hoặc tiểu đường.
Ngậm đường phèn có tốt không?
Ngậm một chút đường phèn giúp làm dịu cổ họng, giảm ho và khản tiếng. Đặc biệt khi pha cùng chanh hoặc gừng. Tuy nhiên, không nên lạm dụng hằng ngày vì có thể làm tổn hại men răng.
Mẹ bầu có thể dùng đường phèn không?
Có thể, nhưng chỉ nên dùng ở mức vừa phải. Một ít đường phèn trong nước yến, chè hạt sen hay nước sâm giúp mẹ bầu dễ uống và tăng năng lượng nhẹ nhàng. Dù vậy, nếu mẹ có nguy cơ tiểu đường thai kỳ, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
Kết luận
Qua bài viết này, chắc hẳn bạn đã có câu trả lời cho thắc mắc “ăn đường phèn có tốt không”. Khi sử dụng đúng cách và vừa đủ, đường phèn không chỉ giúp thanh nhiệt, giảm ho mà còn mang đến vị ngọt dịu tự nhiên cho nhiều món ăn, thức uống.
Nếu bạn muốn chọn mua đường phèn nguyên chất cùng các sản phẩm đồ khô, dược liệu và thực phẩm sạch chất lượng, hãy đến siêu thị Nông sản Dũng Hà, địa chỉ uy tín mang đến nguồn hàng an toàn, đảm bảo và giá tốt cho sức khỏe gia đình bạn. Liên hệ ngay qua website: nongsandungha.com
