Rau ngót là loại rau quen thuộc trong bữa cơm Việt, không chỉ ngon miệng mà còn được xem là “thần dược” tự nhiên với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Thế nhưng, ăn rau ngót có tác dụng gì, nên dùng thế nào để đạt hiệu quả tốt nhất mà vẫn an toàn? Cùng Nông sản Dũng Hà khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây – bạn sẽ bất ngờ với những lợi ích mà loại rau dân dã này mang lại!
1. Giới thiệu chung về rau ngót và đặc điểm
Rau ngót (tên khoa học là Sauropus androgynus). Nó còn được gọi là rau bồ ngót. Đây là loại cây bụi, thân gỗ, lá xanh đậm. Rau ngót được trồng phổ biến tại Đông Nam Á. Nó là một loại cây dễ trồng, dễ chăm sóc.
Lá rau ngót có vị ngọt tự nhiên. Vị này trở nên đậm đà khi nấu canh. Rau ngót có hàm lượng dinh dưỡng cao. Nó được xem là một vị thuốc quý trong dân gian. Rau ngót đã được sử dụng từ lâu đời. Nó dùng để bồi bổ sức khỏe và chữa bệnh.
Đặc trưng của rau ngót là dễ ăn. Nó có thể chế biến thành nhiều món ngon. Món canh rau ngót nấu thịt băm rất nổi tiếng. Nó là một món ăn thanh mát và bổ dưỡng.
2. Giá trị dinh dưỡng chi tiết của rau ngót
Rau ngót có hàm lượng dinh dưỡng ấn tượng. Nó xứng đáng được gọi là “viên vitamin xanh”. Hàm lượng vitamin và khoáng chất rất phong phú. Nó vượt trội so với nhiều loại rau khác. Theo dữ liệu dinh dưỡng từ Viện Dinh dưỡng Việt Nam. Trong 100 gram rau ngót tươi (phần lá và ngọn non) chứa các thành phần dinh dưỡng tiêu biểu:
|
Thành phần Dinh dưỡng |
Hàm lượng Ước tính (trên 100g tươi) |
Tác dụng/Lợi ích Chính |
|---|---|---|
|
Năng lượng (Calo) |
Khoảng 30 – 35 kcal |
Rất thấp, hỗ trợ giảm cân hiệu quả. |
|
Protein (Chất đạm) |
Khoảng 5.3 g |
Cao, cần thiết cho xây dựng cơ bắp. |
|
Chất xơ |
Khoảng 2.5 g |
Tốt cho tiêu hóa, ngừa táo bón. |
|
Vitamin A (Beta-Caroten) |
Rất cao (Hơn 6.000 mcg) |
Cực tốt cho mắt và da, chống oxy hóa. |
|
Vitamin C |
Khoảng 185 mg |
Giúp tăng cường miễn dịch, hấp thu Sắt. |
|
Sắt |
Khoảng 2.7 mg |
Bổ máu, phòng ngừa thiếu máu. |
|
Canxi |
Khoảng 169 mg |
Tăng cường sức khỏe xương và răng. |
|
Phốt pho |
Khoảng 64 mg |
Hỗ trợ cấu trúc xương, chuyển hóa năng lượng. |
Hàm lượng Protein trong rau ngót cao. Nó cao hơn nhiều loại rau xanh khác. Ví dụ như rau muống, rau mồng tơi. Lượng Canxi trong rau cũng rất đáng kể. Nó cao hơn cả sữa và hải sản. Đây là một lợi thế lớn của rau ngót.
3. Các lợi ích sức khỏe tuyệt vời của rau ngót
Ăn rau ngót có tác dụng gì? Rau ngót mang lại nhiều lợi ích. Các lợi ích này trải dài trên nhiều hệ cơ quan. Dưới đây là 10 tác dụng nổi bật nhất.
3.1. Tăng cường hệ miễn dịch vượt trội
Rau ngót là nguồn cung cấp Vitamin C khổng lồ. Hàm lượng Vitamin C cao gấp nhiều lần cam, chanh. Vitamin C là chất chống oxy hóa mạnh. Nó giúp bảo vệ tế bào khỏi gốc tự do. Nó kích thích sản xuất tế bào bạch cầu. Tế bào bạch cầu là hàng rào miễn dịch của cơ thể. Việc ăn rau ngót thường xuyên giúp tăng đề kháng. Nó giúp cơ thể chống lại bệnh tật. Ví dụ như cảm cúm, nhiễm trùng thông thường.
3.2. Hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón
Rau ngót có hàm lượng chất xơ cao. Chất xơ giúp tăng khối lượng phân. Nó thúc đẩy nhu động ruột hoạt động. Điều này giúp đẩy chất thải ra ngoài dễ dàng. Rau ngót là một phương thuốc tự nhiên. Nó rất hiệu quả trong việc ngăn ngừa táo bón. Chất xơ còn giúp làm sạch đường ruột. Nó hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột. Điều này giúp cải thiện sức khỏe tiêu hóa.
3.3. Bổ sung Canxi, giúp xương chắc khỏe
Hàm lượng Canxi trong rau ngót rất cao. Canxi là thành phần cấu tạo chính của xương. Việc bổ sung Canxi qua rau ngót là tự nhiên. Nó dễ hấp thu hơn nhiều loại thực phẩm khác. Ăn rau ngót giúp giảm nguy cơ loãng xương. Nó rất quan trọng đối với người lớn tuổi. Nó còn hỗ trợ sự phát triển chiều cao ở trẻ em.
3.4. Bổ máu, phòng ngừa thiếu máu
Rau ngót chứa lượng Sắt đáng kể. Sắt là khoáng chất thiết yếu. Nó cần cho sự hình thành hemoglobin. Hemoglobin là chất vận chuyển oxy trong máu. Vitamin C trong rau ngót cũng rất quan trọng. Vitamin C giúp cơ thể hấp thu Sắt tốt hơn. Việc ăn rau ngót giúp cải thiện tình trạng thiếu máu. Nó rất có lợi cho phụ nữ mang thai và sau sinh.
3.5. Lợi sữa cho bà mẹ sau sinh
Đây là công dụng nổi tiếng nhất của rau ngót. Rau ngót là một món ăn truyền thống. Nó được dùng cho phụ nữ sau sinh. Rau ngót có chứa chất Papaverine. Chất này giúp kích thích tăng tiết sữa. Nó cũng giúp co bóp tử cung nhẹ nhàng. Việc này giúp đẩy sản dịch ra ngoài nhanh hơn. Nước ép rau ngót tươi còn giúp giảm sưng đau. Nó giúp giảm viêm tuyến vú. Đây là một loại thực phẩm vàng cho mẹ bỉm sữa.
3.6. Hỗ trợ kiểm soát đường huyết
Rau ngót chứa các hợp chất có lợi. Các hợp chất này giúp điều hòa Insulin. Chất xơ trong rau ngót làm chậm. Nó làm chậm quá trình hấp thu đường. Điều này giúp ổn định đường huyết. Việc bổ sung rau ngót vào thực đơn. Nó rất hữu ích cho người bệnh tiểu đường. Nó giúp kiểm soát bệnh hiệu quả hơn.
3.7. Thanh nhiệt, giải độc cơ thể
Trong y học cổ truyền. Rau ngót có tính mát, vị ngọt. Nó được dùng để thanh nhiệt, giải độc. Rau ngót giúp làm mát gan. Nó hỗ trợ chức năng giải độc của cơ thể. Nước rau ngót sống (đã được đun sôi nhẹ) hoặc nấu canh. Nó là món giải nhiệt tuyệt vời vào mùa hè. Nó giúp giảm mụn nhọt, rôm sảy.
3.8. Hỗ trợ quá trình giảm cân
Với lượng calo cực kỳ thấp (30-35 kcal/100g). Rau ngót là thực phẩm lý tưởng. Nó phù hợp cho người muốn giảm cân. Chất xơ dồi dào tạo cảm giác no lâu. Nó hạn chế việc ăn vặt. Rau ngót cung cấp nhiều dinh dưỡng thiết yếu. Nó không gây tích tụ mỡ thừa. Nó giúp giảm cân một cách lành mạnh.
3.9. Chống oxy hóa, làm chậm lão hóa da
Rau ngót là nguồn Beta-Caroten dồi dào. Beta-Caroten là tiền chất của Vitamin A. Nó là một chất chống oxy hóa mạnh. Nó giúp bảo vệ da khỏi tia UV. Nó làm chậm quá trình lão hóa da. Vitamin C và A giúp da sáng khỏe. Nó giúp tăng cường sản xuất Collagen. Việc này giúp da duy trì sự đàn hồi.
3.10. Giảm sốt, cải thiện các vấn đề hô hấp
Trong dân gian, rau ngót còn dùng để hạ sốt. Nó dùng để giảm ho, long đờm. Người ta giã rau ngót tươi lấy nước uống. Phương pháp này dùng cho trẻ nhỏ bị sốt. Nó có tác dụng làm dịu cổ họng. Nó giúp giảm các triệu chứng cảm lạnh.
4. Rau ngót trong y học cổ truyền và hiện đại
4.1. Ứng dụng trong Y học Cổ truyền
Rau ngót được gọi là “Hợp hoan bì”. Nó được ghi chép trong sách thuốc cổ.
- Tính vị: Rau ngót có vị ngọt, tính mát.
- Công dụng: Thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu. Nó còn có tác dụng hoạt huyết, cầm máu.
Bài thuốc dân gian:
- Trị sót nhau thai: Lá rau ngót tươi giã nhỏ. Vắt lấy nước cốt uống. Nó giúp co bóp tử cung.
- Trị tưa lưỡi: Dùng lá rau ngót rửa sạch. Giã nhỏ, vắt lấy nước cốt. Thoa lên lưỡi trẻ.
- Chữa chảy máu cam: Lá rau ngót giã nát. Đắp hoặc nhét vào mũi.
4.2. Khẳng định khoa học hiện đại
Nghiên cứu khoa học đã chứng minh. Nhiều lợi ích của rau ngót là có cơ sở.
- Protein thực vật: Các axit amin thiết yếu. Nó cần thiết cho sự phát triển của cơ thể.
- Hợp chất Sterol: Hợp chất này tương tự Hormone. Nó giúp điều chỉnh quá trình tiết sữa. Việc này xác nhận công dụng lợi sữa.
- Chlorophyll và Flavonoid: Các chất chống oxy hóa. Nó giúp bảo vệ tế bào. Nó ngăn ngừa các bệnh mãn tính.
Các nghiên cứu tiếp tục được thực hiện. Các nghiên cứu này nhằm khai thác. Nó nhằm khai thác tối đa tiềm năng của rau ngót.
5. Các món ăn ngon và lành mạnh với rau ngót
Rau ngót có thể chế biến thành nhiều món ăn. Các món này vừa ngon vừa giữ được dinh dưỡng. Ưu tiên các món ít dầu mỡ.
5.1. Canh rau ngót nấu thịt băm (Ít calo)
Đây là món ăn truyền thống, dễ làm nhất. Nó cung cấp protein và chất xơ.
Nguyên liệu: Rau ngót tươi 200g, thịt nạc băm 100g, hành khô, gia vị.
Cách làm:
- Rau ngót tuốt lá, rửa sạch, vò nhẹ.
- Thịt băm ướp chút gia vị.
- Phi thơm hành khô với một chút dầu ăn (hoặc không dùng).
- Xào thịt băm săn lại. Đổ khoảng 800ml nước vào đun sôi.
- Nước sôi, thả rau ngót vào. Đun khoảng 2-3 phút. Nêm nếm gia vị vừa ăn. Tắt bếp.
Xem thêm: [Cẩm nang] Cách nấu rau ngót đa dạng ghi điểm cho nàng dâu
5.2. Nước ép rau ngót tươi (Thanh nhiệt, lợi sữa)
Nước ép giúp cơ thể hấp thu nhanh. Nó thích hợp cho người đang hồi phục.
Nguyên liệu: Rau ngót tươi 100g, một chút nước sôi để nguội.
Cách làm:
- Rau ngót rửa sạch, ngâm nước muối loãng (15 phút).
- Cho rau ngót vào máy xay sinh tố. Thêm một chút nước lọc.
- Xay nhuyễn rồi lọc lấy nước cốt.
- Có thể thêm một chút đường ăn kiêng. Hoặc dùng nước dừa tươi để tăng vị. Lưu ý: Phụ nữ mang thai không nên dùng nước ép rau ngót tươi sống.
5.3. Rau ngót xào tỏi ít dầu
Món xào này ngon miệng hơn món luộc. Bạn cần hạn chế lượng dầu ăn.
Nguyên liệu: Rau ngót 300g, tỏi 2 tép, dầu ăn (1 thìa cà phê), gia vị.
Cách làm:
- Rau ngót tuốt lá, rửa sạch.
- Đun nóng chảo, cho chút dầu ăn. Phi thơm tỏi băm.
- Cho rau ngót vào xào nhanh với lửa lớn.
- Nêm nếm gia vị (muối, hạt nêm) vừa ăn.
- Xào trong khoảng 2-3 phút. Rau chín tới là được.
6. Những lưu ý quan trọng khi sử dụng rau ngót
Mặc dù rau ngót rất bổ dưỡng. Tuy nhiên, bạn cần sử dụng đúng cách. Đặc biệt cần lưu ý cho một số đối tượng.
6.1. Phụ nữ mang thai và rau ngót sống
Đây là lưu ý quan trọng nhất. Phụ nữ mang thai nên hạn chế tối đa hoặc tránh ăn rau ngót sống. Rau ngót sống có chứa chất Papaverine. Chất này có thể gây co thắt tử cung. Co thắt này có thể dẫn đến sảy thai.
Giải pháp: Chỉ nên ăn rau ngót đã được nấu chín kỹ. Việc nấu chín sẽ làm giảm. Nó làm giảm đáng kể hàm lượng Papaverine.
6.2. Lượng dùng hợp lý
Bất kỳ thực phẩm nào cũng vậy. Dùng quá nhiều đều không tốt. Việc lạm dụng rau ngót có thể gây ra đầy bụng. Nó cũng có thể gây khó tiêu hóa. Nên duy trì ăn rau ngót 2-3 lần/tuần. Kết hợp rau ngót với các loại rau khác. Việc này giúp cân bằng dinh dưỡng.
6.4. Sơ chế rau ngót
Luôn luôn tuốt và rửa sạch rau ngót. Rau ngót thường có nhiều bụi bẩn. Nó có thể có thuốc trừ sâu bám trên lá. Nên ngâm rau trong nước muối loãng 10-15 phút. Sau đó rửa lại bằng nước sạch.
7. Một số câu hỏi liên quan đến chủ đề ăn rau ngót có tác dụng gì?
7.1. Uống rau ngót sống có tác dụng gì?
Uống rau ngót sống giúp thanh nhiệt, giải độc gan, ổn định huyết áp và hỗ trợ giảm cân. Tuy nhiên, không nên uống thường xuyên vì có thể gây lạnh bụng hoặc ảnh hưởng đến thai kỳ.
7.2. Tác hại của rau ngót là gì?
Ăn quá nhiều rau ngót có thể gây co bóp tử cung, đầy hơi, giảm hấp thu canxi. Phụ nữ mang thai 3 tháng đầu nên hạn chế ăn rau ngót sống để tránh rủi ro.
7.3. Rau ngót kỵ với thực phẩm nào?
Rau ngót kỵ gan động vật, tôm và rau dền vì dễ gây rối loạn tiêu hóa hoặc làm giảm giá trị dinh dưỡng. Nên nấu rau ngót với thịt nạc hoặc trứng gà là tốt nhất.
Xem chi tiết: Rau ngót kỵ gì? 5 đại kỵ khi ăn rau ngót ai cũng nên biết
8. Kết luận
Qua bài viết, có thể thấy rằng ăn rau ngót có tác dụng gì không chỉ đơn thuần là giải nhiệt, bổ máu mà còn mang lại vô số lợi ích cho sức khỏe nếu biết sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, việc kết hợp và liều lượng cũng rất quan trọng để tránh những tác dụng phụ không mong muốn. Để có được nguồn rau củ quả tươi sạch, an toàn, bạn hãy chọn mua tại Nông sản sạch Dũng Hà – đơn vị cung cấp thực phẩm sạch, đạt chuẩn chất lượng, luôn đồng hành cùng sức khỏe người Việt.
