Cách trồng đu đủ chuẩn nhà nông năng suất cao, ít sâu bệnh

Bạn là nông hộ mới bắt đầu hay đang muốn cải thiện năng suất cây trồng? Bài viết này Nông sản Dũng Hà sẽ hướng dẫn chi tiết cách trồng đu đủ chuẩn nhà nông năng suất cao, ít sâu bệnh – từ chọn giống, xử lý đất, kỹ thuật trồng đến chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hiệu quả. Với quy trình dễ áp dụng, thân thiện môi trường và tối ưu chi phí, bạn sẽ sớm có vườn đu đủ sai trái, chất lượng, đạt hiệu quả kinh tế bền vững. 

1.  Tìm hiểu về cây đu đủ

Cây đu đủ (Carica papaya) là một loại cây thân thảo lớn, không phân nhánh, thuộc họ Đu đủ (Caricaceae). Đu đủ có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới châu Mỹ, đặc biệt là Mexico và Trung Mỹ. Hiện nay, nó được trồng rộng rãi ở khắp các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam, nhờ quả ngon ngọt và giá trị dinh dưỡng cao.

2. Đu đủ trồng vào tháng mấy

Cây đu đủ là loại cây ăn quả nhiệt đới, ưa khí hậu ấm áp và ẩm ướt, nên có thể trồng được ở nhiều thời điểm trong năm tại Việt Nam, tùy theo đặc điểm khí hậu từng vùng:

Miền Bắc:

• Vụ Xuân: Thường gieo hạt vào tháng 2 – 4.
• Vụ Thu: Gieo hạt vào khoảng tháng 9 – 10 (cuối mùa mưa). Trồng vụ này có thể cho quả thu hoạch vào khoảng tháng 5 năm sau và rộ nhất vào tháng 7-9.

Miền Trung:

• Vụ Xuân sớm: Khoảng tháng 12 – 1 năm sau.
• Vụ Hè Thu: Thích hợp nhất vào tháng 5 – 6.
• Đối với các vùng đất chủ động tưới tiêu, có thể trồng vào tháng 7 – 8 (đầu mùa mưa). Vùng thường xuyên bị lũ lụt nên trồng sau khi nước rút.

Miền Nam:

• Có thể trồng quanh năm nhờ khí hậu ấm áp.
• Thời điểm lý tưởng nhất thường là vào đầu mùa mưa (tháng 4 – 5) hoặc cuối mùa mưa (tháng 10 – 11.

3. Những điều kiện cần chuẩn bị khi trồng đu đủ

Để cây đu đủ sinh trưởng tốt và cho năng suất cao, việc chuẩn bị các điều kiện ban đầu là rất quan trọng:

3.1 Đất

Đu đủ phát triển tốt nhất trên đất tơi xốp, giàu chất hữu cơ, như đất cát pha thịt nhẹ hoặc đất phù sa. Độ pH lý tưởng từ 5.5 đến 6.5. Điều quan trọng nhất là đất phải có khả năng thoát nước tốt. Bởi đu đủ cực kỳ nhạy cảm với úng ngập và có thể chết chỉ sau 24 giờ bị ngâm nước.

Để chuẩn bị đất, nếu đất thấp, bạn cần lên luống cao khoảng 30-50 cm, với mặt luống rộng 1.6 – 2m. Hãy đào hố trồng trước khoảng 1 tháng, với kích thước phổ biến là 50x50x30cm hoặc 40x40x35cm. Sau đó, bón lót phân chuồng hoai mục (1-3 kg/hố) hoặc phân hữu cơ vi sinh (1-2 kg/hố) cùng vôi bột (150-200g/hố). Cuối cùng trộn đều với đất mặt và lấp đầy hố để cây có nền tảng dinh dưỡng vững chắc.

3.2 Giống

Chọn giống: Nên chọn các giống đu đủ cho năng suất cao, chất lượng quả tốt và có khả năng chống chịu bệnh. Một số giống phổ biến ở Việt Nam bao gồm:

• Đu đủ lai F1 (nhập từ Đài Loan): Sinh trưởng khỏe, chống chịu virus tốt, năng suất cao (60-70kg/cây), thịt quả vàng cam, ngọt, thơm, mềm, vỏ cứng dễ bảo quản.
• Đu đủ vàng Thái Lan: Trái to, ruột vàng cam, thịt dày và ngọt.
• Đu đủ Hồng Phi: Sinh trưởng mạnh, dễ trồng, ít sâu bệnh.
• Đu đủ Lùn F1: Cây thấp, nhanh ra trái, dễ chăm sóc.

Nguồn gốc: Ưu tiên hạt giống F1 hoặc cây giống khỏe mạnh từ các nhà cung cấp uy tín để đảm bảo chất lượng cây trồng và không mang mầm bệnh.

4. Hướng dẫn cách trồng đu đủ đơn giản, hiệu quả cao

4.1 Ủ hạt

• Ngâm hạt: Ngâm hạt giống đu đủ trong nước ấm (khoảng 40°C, pha 2 sôi 3 lạnh) khoảng 12 giờ (hoặc 4-5 giờ).
• Ủ hạt: Sau khi ngâm, vớt hạt ra, ủ vào khăn ẩm hoặc túi vải ẩm trong 1-2 ngày (hoặc 4-5 ngày) cho hạt nứt vỏ và nảy mầm.

4.2 Gieo hạt

• Gieo vào bầu/khay ươm: Gieo 2-3 hạt vào mỗi bầu đất hoặc khay ươm để trừ hao trường hợp hạt không nảy mầm hoặc bị sâu bệnh.
• Chăm sóc cây con: Tưới nước giữ ẩm hàng ngày. Khi cây con đạt chiều cao 15-20cm (khoảng 1 tháng tuổi) hoặc 25-30cm, có thể đem trồng ra đất. Chọn những cây con khỏe mạnh nhất.

4.3 Mật độ trồng

• Khoảng cách cây: Khoảng cách giữa các cây trong hàng thường là 1.8 – 2.0m.
• Khoảng cách hàng: Khoảng cách giữa các hàng là 2.0 – 3.0m.
• Mật độ trung bình: Khoảng 1500 – 2600 cây/ha. Khoảng cách tối thiểu 1.5m giữa các cây sẽ giúp đạt hiệu quả cao.
• Hướng trồng: Nên trồng theo hướng Đông sang Tây để cây nhận được nhiều ánh sáng.

5. Hướng dẫn chăm sóc đu đủ

5.1 Bón phân

• Giai đoạn cây con (1-3 tháng sau trồng): Bón phân hữu cơ hoặc NPK 16-16-16 với lượng 50-100g/cây/lần, bón định kỳ 15-20 ngày/lần.
• Giai đoạn ra hoa (5-6 tháng sau trồng): Làm cỏ kết hợp bón thúc lần 2, vun gốc.
• Giai đoạn thu quả (9-10 tháng sau trồng): Bón thúc lần 3, vun gốc. Có thể bón thêm 1kg phân hữu cơ sinh học và 100g vôi cho một cây.
• Bón định kỳ: Bón phân hữu cơ và phân NPK định kỳ để cung cấp dinh dưỡng liên tục, giúp cây ra quả quanh năm.

5.2 Tưới tiêu

Đu đủ là cây cần nhiều nước để phát triển, đặc biệt trong giai đoạn ra hoa và nuôi quả, nhưng lại không chịu được ngập úng. Bạn cần tưới nước đều đặn hai lần mỗi ngày vào sáng sớm và chiều mát để đất luôn ẩm. Tuyệt đối không để nước đọng lâu quanh gốc, đặc biệt vào mùa mưa, bạn phải chú ý khơi rãnh thoát nước tốt để tránh thối rễ và chết cây.

5.3 Làm cỏ

Song song với việc tưới, hãy thường xuyên làm cỏ xung quanh gốc cây. Việc này không chỉ giúp cây đu đủ không bị cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng mà còn tạo môi trường thông thoáng, giảm thiểu nơi trú ẩn của sâu bệnh. Khi làm cỏ, bạn có thể kết hợp vun gốc nhẹ nhàng để giữ ẩm cho đất và giúp cây đứng vững hơn

5.4 Phòng trừ sâu bệnh

Các bệnh thường gặp: Thối gốc, thán thư, cháy lá, bệnh virus (đặc biệt là bệnh xoăn lá, khảm lá). Chọn giống có khả năng kháng bệnh virus là một biện pháp quan trọng.

Biện pháp phòng ngừa:

• Vệ sinh vườn sạch sẽ, thu gom và tiêu hủy các bộ phận cây bị bệnh để tránh lây lan.
• Đảm bảo đất tơi xốp, thoát nước tốt để hạn chế các bệnh về rễ.
• Sử dụng phân hữu cơ để bổ sung vi sinh vật có lợi cho đất.
• Khi cây bị bệnh, cần áp dụng các biện pháp phòng trừ thích hợp, có thể tham khảo ý kiến của cán bộ nông nghiệp địa phương.
• Các bệnh thường gặp: Thối gốc, thán thư, cháy lá, bệnh virus (đặc biệt là bệnh xoăn lá, khảm lá). Chọn giống có khả năng kháng bệnh virus là một biện pháp quan trọng.

6. Thu hoạch và bảo quản đu đủ đúng cách

Để đảm bảo đu đủ đạt chất lượng tốt nhất và giữ được lâu sau khi thu hoạch, bạn cần thực hiện đúng các bước sau:

6.1 Thu hoạch

Đu đủ thường cho thu hoạch sau khoảng 8-10 tháng kể từ khi trồng, tùy thuộc vào giống và điều kiện chăm sóc. Nên hái khi quả bắt đầu chuyển màu vàng nhạt ở phần đít hoặc có một vài vệt vàng trên vỏ. Tránh để quả chín hẳn trên cây vì dễ bị sâu bệnh và giảm thời gian bảo quản.

Cách thu hoạch: Dùng dao hoặc kéo sắc cắt cuống quả, chừa lại một đoạn cuống khoảng 2-3cm. Hái nhẹ nhàng, tránh làm rơi hoặc va đập mạnh gây dập nát, ảnh hưởng đến chất lượng và khả năng bảo quản. Thu hoạch định kỳ 2-3 ngày/lần khi quả vào mùa vụ chính để kích thích cây ra hoa và đậu quả mới liên tục.

6.2 Bảo quản

Sau khi hái, dùng khăn mềm lau sạch mủ và bụi bẩn bám trên vỏ quả. Không rửa quả bằng nước nếu muốn bảo quản lâu. Loại bỏ những quả bị sây sát, dập nát, sâu bệnh để tránh lây lan sang các quả khác.

Nơi bảo quản:

• Đối với đu đủ xanh (chưa chín): Bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, nhiệt độ phòng (khoảng 20-25°C). Có thể dùng giấy báo gói từng quả để hạn chế mất nước và chín nhanh.
• Đối với đu đủ chín hoặc sắp chín: Có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh (nhiệt độ 5-10°C) để kéo dài thời gian sử dụng từ vài ngày đến 1 tuần. Nên cho vào túi lưới hoặc hộp thoáng khí.

7. Lưu ý khi trồng đu đủ

Để có một vườn đu đủ năng suất và khỏe mạnh, bạn cần ghi nhớ các điểm sau:

• Chọn giống phù hợp: Lựa chọn giống đu đủ có năng suất cao, khả năng kháng bệnh tốt.  Và quan trọng là phải phù hợp với điều kiện khí hậu địa phương. Ưu tiên hạt giống F1 từ nguồn uy tín.
• Đất và thoát nước: Đảm bảo đất tơi xốp, giàu hữu cơ và đặc biệt là thoát nước cực tốt. Đu đủ không chịu được úng ngập. Nếu đất thấp, bắt buộc phải lên luống cao.
• Làm đất kỹ lưỡng: Đào hố và bón lót phân chuồng hoai mục/hữu cơ cùng vôi bột trước khi trồng để tạo nền tảng dinh dưỡng vững chắc cho cây con.
• Chăm sóc định kỳ: Tưới nước đều đặn nhưng không quá nhiều. Bón phân đầy đủ theo từng giai đoạn phát triển của cây.
• Phòng trừ sâu bệnh sớm: Thường xuyên kiểm tra cây để phát hiện sớm các dấu hiệu sâu bệnh.
• Thụ phấn (đối với cây đu đủ cái): Nếu trồng giống đu đủ cái, cần có cây đu đủ đực hoặc cây lưỡng tính gần đó để đảm bảo thụ phấn và ra quả.

8. Câu hỏi liên quan đến chủ đề cách trồng đu đủ năng suất cao

8.1 Đu đủ trồng bao lâu thu hoạch?

Đu đủ thường cho thu hoạch sau khoảng 8 đến 10 tháng kể từ khi trồng, tùy thuộc vào giống và điều kiện chăm sóc.

8.2 Khoảng cách trồng đu đủ?

Khoảng cách trồng đu đủ lý tưởng là 1.8 – 2.0 mét giữa các cây trong hàng và 2.0 – 3.0 mét giữa các hàng.

8.3 Tuổi thọ cây đu đủ là bao lâu?

Tuổi thọ trung bình của cây đu đủ là từ 3 đến 5 năm. Tuy nhiên, năng suất và chất lượng quả thường giảm dần sau năm thứ 2 hoặc thứ 3.

9. Kết luận

Với quy trình đúng kỹ thuật từ khâu chọn giống, làm đất đến chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh, cách trồng đu đủ chuẩn nhà nông sẽ giúp bà con đạt năng suất cao và trái chín đều, ít sâu bệnh. Để đảm bảo chất lượng cây trồng ngay từ đầu, đừng quên lựa chọn hạt giống rau củ sạch từ các đơn vị uy tín như Siêu thị Dũng Hà – người bạn đồng hành đáng tin cậy trên hành trình làm nông nghiệp bền vững và hiệu quả.