Đậu bắp là loại rau quả vừa ngon, vừa giàu dinh dưỡng, đặc biệt tốt cho hệ tiêu hóa và tim mạch. Thực tế, cách trồng đậu bắp không hề phức tạp – chỉ cần chuẩn bị đất tơi xốp, chọn giống tốt và chăm sóc đúng cách, bạn hoàn toàn có thể thu hoạch những quả đậu bắp xanh mướt, giòn ngọt ngay tại vườn nhà. Trong bài viết này, Nông sản Dũng Hà sẽ hướng dẫn chi tiết từng bước trồng đậu bắp sai quả, ít sâu bệnh, phù hợp cả cho người mới bắt đầu.
1. Tìm hiểu về cây đậu bắp
Đậu bắp còn được gọi là mướp tây, tên khoa học Abelmoschus esculentus. Đây là cây thân thảo thuộc họ Bông. Đậu bắp ưa khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới, rất phổ biến ở Việt Nam. Quả đậu bắp dài, thon, đầu nhọn và có các đường gân dọc. Vỏ ngoài quả có lớp lông tơ mịn. Khi nấu chín, quả tiết ra chất nhầy đặc trưng. Chất nhầy này mang lại hương vị và kết cấu độc đáo.
Trong ẩm thực, đậu bắp được ví như “nhân sâm xanh”. Nó giàu giá trị dinh dưỡng và nhiều lợi ích sức khỏe. Đậu bắp thường dùng trong món xào, luộc, canh và lẩu. Loại quả này cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết.
2. Trồng đậu bắp vào tháng mấy?
Tại Việt Nam, với đặc điểm khí hậu nhiệt đới gió mùa, có thể trồng đậu bắp quanh năm. Tuy nhiên, thời vụ trồng hiệu quả nhất ở từng miền như sau:
Miền Bắc:
- Vụ Xuân: Gieo hạt từ cuối tháng 2 đến tháng 3, khi thời tiết bắt đầu ấm lên. Cây sẽ cho thu hoạch từ tháng 5 đến tháng 9, kéo dài suốt mùa hè.
- Vụ Hè Thu (Đông Xuân): Gieo hạt từ cuối tháng 7 đến tháng 8. Cây sẽ sinh trưởng mạnh mẽ trong điều kiện thời tiết mùa thu và cho thu hoạch từ tháng 9 đến tháng 2 năm sau.
Miền Trung:
- Vụ Hè Thu (Đông Xuân): Gieo hạt từ tháng 7 đến tháng 8, cho thu hoạch vào tháng 9 đến tháng 2 năm sau.
- Vụ Đông Xuân: Gieo hạt từ tháng 11 đến tháng 12 để thu hoạch vào tháng 2 đến tháng 4 năm sau.
Miền Nam:
-
Với khí hậu ổn định, ấm áp quanh năm, bạn có thể trồng đậu bắp vào bất kỳ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên, nên tránh gieo trồng vào những tháng mưa nhiều để cây không bị ngập úng. Tránh gieo hạt muộn hơn thời vụ vì cây có thể ra hoa sớm, ảnh hưởng đến năng suất. Trồng đúng thời vụ giúp cây phát triển khỏe mạnh, hạn chế sâu bệnh, từ đó tăng sản lượng đáng kể.
3. Những điều kiện cần chuẩn bị khi trồng đậu bắp
Để đảm bảo cây đậu bắp có môi trường tốt nhất để sinh trưởng, bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng các điều kiện sau:
3.1 Đất
Đất trồng là yếu tố sống còn quyết định sự thành công của vụ mùa. Đậu bắp cần đất tơi xốp, màu mỡ, giàu dinh dưỡng và đặc biệt là phải có khả năng thoát nước tốt để tránh tình trạng ngập úng gây thối rễ. Các loại đất phù hợp nhất là đất cát pha, đất thịt nhẹ hoặc đất phù sa. Độ pH lý tưởng của đất nên dao động trong khoảng 5.5 đến 6.8.
Quy trình chuẩn bị đất:
- Làm đất: Cày bừa, xới đất thật kỹ, loại bỏ hết cỏ dại, tàn dư thực vật và các loại rác thải. Việc làm này giúp đất thông thoáng, tơi xốp và diệt trừ mầm mống sâu bệnh tiềm ẩn.
- Bón lót: Trộn các loại phân hữu cơ đã ủ hoai mục vào đất. Bạn có thể sử dụng phân chuồng hoai, phân bò, phân gà, trùn quế hoặc phân hữu cơ vi sinh. Tỉ lệ thường dùng là 50-70 kg phân hữu cơ cho mỗi 1000m². Bạn cũng có thể trộn thêm các vật liệu giúp tăng độ tơi xốp và giữ ẩm như xơ dừa, vỏ trấu, hoặc tro trấu.
- Lên luống: Đất sau khi được bón lót và trộn đều cần được lên luống cao khoảng 25-30cm, rộng 1.1-1.2m để đảm bảo rễ cây phát triển khỏe mạnh và thoát nước tốt, đặc biệt trong mùa mưa.
3.2 Giống
Việc lựa chọn hạt giống đậu bắp chất lượng cao là bước đầu tiên để có một vụ mùa bội thu. Nên chọn mua hạt giống F1 từ các cửa hàng hoặc nhà cung cấp uy tín như tại Nông sản sạch Dũng Hà. Hạt giống cần có bao bì, nhãn mác rõ ràng, còn hạn sử dụng và không bị nấm mốc hay hư hỏng.
Xử lý hạt giống: Để hạt nảy mầm nhanh và đồng đều, bạn cần xử lý hạt trước khi gieo.
- Ngâm hạt trong nước ấm (tỉ lệ 2 sôi : 3 lạnh, khoảng 40°C) trong 2-3 tiếng.
- Vớt hạt ra và ủ trong khăn ẩm. Đặt khăn vào nơi có nhiệt độ ấm, thoáng mát. Thường xuyên kiểm tra và giữ ẩm cho khăn.
- Sau khoảng 24-48 giờ, khi hạt nứt nanh thì có thể mang đi gieo.
4. Hướng dẫn cách trồng đậu bắp đơn giản, hiệu quả cao
Việc gieo hạt trực tiếp trên luống đã được chuẩn bị sẵn là phương pháp phổ biến và hiệu quả, giúp cây không bị “sốc” khi chuyển chậu và phát triển nhanh hơn.
4.1 Chuẩn bị hố gieo
Sau khi đã lên luống và làm đất, bạn tiến hành đào các hố nhỏ trên mặt luống. Độ sâu của hố khoảng 1-2cm, vừa đủ để hạt được vùi lấp một cách hợp lý.
Khoảng cách lý tưởng giữa các hố là 40cm, và khoảng cách giữa các hàng là 70-80cm. Việc duy trì khoảng cách này rất quan trọng, đảm bảo mỗi cây có đủ không gian để phát triển tán lá, ra hoa và kết quả mà không bị cạnh tranh về dinh dưỡng và ánh sáng.
4.2 Gieo hạt
Đặt 2-3 hạt đã được xử lý (ngâm ủ nứt nanh) vào mỗi hố. Việc gieo nhiều hơn một hạt giúp tăng tỷ lệ nảy mầm và bạn có thể chọn cây khỏe nhất để giữ lại.
Sau khi đặt hạt, nhẹ nhàng lấp một lớp đất mỏng lên trên, không nén chặt. Dùng bình phun sương tưới nhẹ nhàng để làm ẩm đất, tránh dùng vòi tưới mạnh làm trôi hạt.
4.3 Tỉa cây con
Sau khoảng 7-10 ngày, hạt sẽ nảy mầm và cây con sẽ đạt chiều cao khoảng 5-10cm. Đây là giai đoạn quan trọng để bạn lựa chọn cây khỏe nhất. Quan sát các cây con trong mỗi hố, tìm những cây có thân mập mạp, lá xanh tươi, không có dấu hiệu sâu bệnh.
Dùng tay hoặc kéo tỉa bớt các cây yếu, còi cọc, chỉ giữ lại một cây khỏe mạnh nhất. Việc tỉa cây giúp cây còn lại không phải cạnh tranh dinh dưỡng với các cây khác, từ đó tập trung phát triển thân, rễ và lá.
5. Hướng dẫn chăm sóc đậu bắp
5.1 Bón phân
Chế độ bón phân hợp lý sẽ giúp cây phát triển mạnh, cho quả sai và chất lượng.
- Bón thúc lần 1: Khi cây có 3-4 lá thật (khoảng 15 ngày sau gieo), bón thúc bằng phân NPK 15-15-15 với liều lượng 20-30kg/1000m².
- Bón thúc lần 2: Khi cây bắt đầu ra hoa và kết trái, bón thêm một lần phân NPK hoặc phân bón có hàm lượng kali cao để thúc đẩy quả lớn nhanh và chắc.
- Bón phân định kỳ: Có thể bón thêm phân hữu cơ vi sinh dạng lỏng hoặc phân chuồng hoai mục pha loãng sau mỗi 15-20 ngày để bổ sung dinh dưỡng cho cây, đặc biệt là vào giai đoạn cây cho quả rộ.
5.2 Tưới tiêu
Đậu bắp là loại cây có khả năng chịu hạn khá tốt, tuy nhiên để đạt năng suất cao và quả phát triển đều, người trồng cần chú ý duy trì độ ẩm cho đất ở mức hợp lý. Trong giai đoạn cây con, nên tưới nước đều đặn 1–2 lần mỗi ngày vào sáng sớm hoặc chiều mát, đặc biệt trong những ngày nắng nóng để cây không bị héo.
Khi bước vào giai đoạn ra hoa và kết trái, cần tăng lượng nước tưới, đảm bảo độ ẩm đất duy trì khoảng 80–85%. Tuy nhiên, tuyệt đối tránh việc tưới quá nhiều vào buổi tối hoặc để đất bị ngập úng, vì điều này dễ tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển, gây hại đến bộ rễ.
5.3 Làm cỏ
Làm cỏ là một trong những công đoạn quan trọng và cần được thực hiện thường xuyên trong suốt quá trình trồng đậu bắp. Ở giai đoạn cây còn nhỏ, việc làm sạch cỏ dại quanh gốc giúp hạn chế sự cạnh tranh dinh dưỡng và ánh sáng, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng khỏe mạnh.
Khi cây đã phát triển lớn hơn, người trồng có thể phủ thêm một lớp rơm rạ hoặc sử dụng bạt phủ nông nghiệp quanh gốc. Cách làm này không chỉ hạn chế cỏ dại mọc mà còn giữ được độ ẩm cho đất, giúp cây phát triển ổn định hơn.
5.4 Phòng trừ sâu bệnh
Đậu bắp thường ít bị sâu bệnh, nhưng vẫn cần chú ý một số loại phổ biến:
- Sâu đục trái: Sâu non đục vào quả non làm hỏng quả. Biện pháp phòng trừ: thường xuyên kiểm tra, bắt sâu bằng tay khi mật độ ít. Nếu mật độ cao, có thể sử dụng các loại thuốc trừ sâu sinh học hoặc hóa học theo hướng dẫn.
- Rầy xanh, rệp: Chúng chích hút nhựa cây, làm cây suy yếu, lá xoăn. Biện pháp phòng trừ: có thể dùng dung dịch nước tỏi, ớt pha loãng hoặc các loại thuốc sinh học để phun.
- Bệnh đốm cháy lá, thán thư: Bệnh do nấm gây ra, làm lá xuất hiện các đốm nâu rồi khô héo. Biện pháp phòng trừ: dọn dẹp tàn dư cây trồng sau thu hoạch, không trồng liên tục trên một chân đất. Khi cây bị bệnh, loại bỏ các lá bị nhiễm bệnh và phun thuốc phòng nấm kịp thời.
6. Thu hoạch và bảo quản đậu bắp đúng cách
6.1 Thu hoạch
- Đậu bắp thường bắt đầu cho thu hoạch sau khoảng 50-60 ngày kể từ khi gieo hạt.
- Thời điểm thu hoạch tốt nhất là khi quả còn non, chiều dài khoảng 7-12cm, vỏ căng bóng và dễ bẻ.
- Thu hoạch thường xuyên, cách 1-2 ngày một lần, sẽ kích thích cây ra quả liên tục.
- Khi thu hoạch, nên đeo găng tay vì các lông tơ trên vỏ có thể gây ngứa. Dùng dao hoặc kéo sắc cắt sát cuống quả. Tránh ngắt bằng tay vì có thể làm tổn thương thân cây.
6.2 Bảo quản
- Bảo quản ngăn mát: Đậu bắp tươi có thể được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh trong vài ngày. Bọc quả trong giấy báo hoặc túi nilon kín để giữ độ ẩm và độ tươi.
- Bảo quản ngăn đông: Để bảo quản đậu bắp lâu hơn, bạn có thể chần sơ qua nước sôi khoảng 1 phút, sau đó vớt ra ngâm ngay vào nước đá lạnh. Việc này giúp giữ được màu xanh và độ giòn của quả. Sau khi ráo nước, cho vào túi zip và bảo quản trong ngăn đông. Đậu bắp đông lạnh có thể dùng trực tiếp mà không cần rã đông.
7. Lưu ý khi trồng đậu bắp
- Ánh sáng: Đảm bảo cây nhận đủ ánh sáng mặt trời trực tiếp ít nhất 6-8 giờ mỗi ngày.
- Nhiệt độ: Đậu bắp là cây ưa nhiệt, không chịu được sương giá. Nếu trồng ở vùng khí hậu lạnh, cần có biện pháp che chắn phù hợp.
- Tưới nước: Tránh tưới nước vào buổi trưa khi trời nắng gắt để không làm cây bị “sốc nhiệt”.
- Khoảng cách: Không gieo trồng quá dày đặc để tránh tình trạng cây thiếu không gian, ánh sáng và dinh dưỡng.
8. Câu hỏi liên quan đến chủ đề cách trồng đậu bắp năng suất cao
8.1 Trồng đậu bắp bao lâu thì thu hoạch?
Thông thường, đậu bắp sẽ cho thu hoạch sau khoảng 50-60 ngày kể từ khi gieo hạt, tùy thuộc vào giống và điều kiện chăm sóc.
8.2 Khoảng cách trồng đậu bắp
Để cây đậu bắp có đủ không gian phát triển, khoảng cách trồng lý tưởng là:
- Khoảng cách giữa các cây: 40 cm.
- Khoảng cách giữa các hàng: 70-80 cm.
9. Kết luận
Trồng đậu bắp không quá phức tạp, chỉ cần nắm vững các bước cơ bản từ khâu chọn hạt giống rau củ sạch, chuẩn bị đất, gieo trồng, tưới tiêu, làm cỏ cho đến thu hoạch, bạn hoàn toàn có thể sở hữu một vườn đậu bắp xanh tốt, sai quả ngay tại nhà. Hy vọng với những chia sẻ chi tiết về cách trồng đậu bắp. Bạn đọc sẽ dễ dàng áp dụng để vừa có nguồn thực phẩm an toàn cho gia đình.
Nếu đang tìm kiếm địa chỉ uy tín để mua giống cây và nông sản chất lượng, bạn có thể tham khảo tại Nông sản Dũng Hà – nơi cung cấp đa dạng các loại hạt giống, rau củ quả tươi sạch, đảm bảo an toàn và giá cả cạnh tranh.