Na là loại trái cây ngọt mát, dân dã nhưng lại ẩn chứa nhiều giá trị dinh dưỡng bất ngờ. Không chỉ giúp giải nhiệt ngày hè, loại quả này còn được y học hiện đại lẫn dân gian đánh giá cao nhờ khả năng hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường miễn dịch, cải thiện sức khỏe tim mạch và làn da. Nếu bạn đang tò mò về tác dụng của quả na đối với cơ thể và cách sử dụng sao cho an toàn, bài viết này Nông Sản Dũng Hà sẽ giúp bạn hiểu rõ từ A đến Z.
Sơ lược về quả na
Nguồn gốc và đặc điểm
Quả na, còn gọi là mãng cầu ta, có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới châu Mỹ và được trồng phổ biến tại nhiều quốc gia châu Á, trong đó có Việt Nam. Quả na có vỏ ngoài sần sùi, khi chín có màu xanh nhạt hoặc hơi vàng, bên trong là phần thịt trắng mềm, thơm, vị ngọt thanh. Hạt na cứng, màu đen, không ăn được.
Thành phần dinh dưỡng
Theo bộ nông nghiệp Hoa Kỳ thành phần dinh dưỡng có trong 100g quả na như sau:
- Năng lượng: 94 kcal
- Nước: 73.2 g
- Carbohydrate: 23.6 g
- Đường: ~14.7 g
- Chất xơ: 4.4 g
- Protein: 2.1 g
- Chất béo: 0.3 g
- Canxi: 24 mg
- Sắt: 0.6 mg
- Magie: 21 mg
- Phốt pho: 32 mg
- Kali: 247 mg
- Vitamin C: 19.2 mg
- Vitamin B6: 0.2 mg
Tác dụng của quả na. 10+ lợi ích cực nổi bật
Không chỉ là loại trái cây thơm ngon, dễ ăn, quả na còn được xem là “trợ thủ sức khỏe” tự nhiên nhờ hàm lượng dinh dưỡng đa dạng và phong phú. Dưới đây là hơn 10 lợi ích nổi bật mà bạn không nên bỏ qua khi thưởng thức loại quả dân dã này.
Giàu năng lượng
Là một trong những loại trái cây giàu carbohydrate tự nhiên. Na cung cấp nguồn năng lượng lý tưởng cho cơ thể.
Một nghiên cứu được công bố trên Food & Function, chỉ ra rằng carbohydrate từ trái cây chín mềm như na có tốc độ hấp thu nhanh, giúp phục hồi năng lượng hiệu quả. Đặc biệt sau hoạt động thể chất hoặc khi cơ thể mệt mỏi
Hỗ trợ kiểm soát bệnh đái tháo đường
Một trong những tác dụng của quả na được các chuyên gia dinh dưỡng công nhận là khả năng hỗ trợ kiểm soát đường huyết nhờ hàm lượng chất xơ hòa tan cao.
Nghiên cứu đăng trên International Journal of Food Sciences and Nutrition (2011) cho thấy, các hoạt chất tự nhiên trong quả na như polyphenol và acetogenin có thể góp phần cải thiện độ nhạy insulin và giảm stress oxy hóa
Ngăn ngừa và hỗ trợ trị nhiễm trùng da
Không chỉ giàu vitamin, quả na còn chứa nhiều hoạt chất có đặc tính kháng khuẩn tự nhiên. Điển hình là acetogenin và alkaloid, giúp hỗ trợ cơ thể chống lại các tác nhân gây nhiễm trùng trên da.
Bảo vệ tim mạch
Sự kết hợp giữa kali, magie, chất xơ và chất chống oxy hóa trong quả na tạo nên một nền tảng dinh dưỡng lý tưởng để bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Một nghiên cứu công bố trên American Journal of Clinical Nutrition (2005) cũng chỉ ra rằng chế độ ăn giàu kali có liên quan đến việc giảm nguy cơ đột quỵ và bệnh tim mạch vành.
>> Xem thêm: Cách làm sinh tố na thơm ngon bổ dưỡng cho bé
Giảm nguy cơ ung thư
Một số hợp chất đặc trưng như acetogenin, flavonoid, cùng với hàm lượng vitamin C cao có khả năng trung hòa gốc tự do
Theo Journal of Natural Products, chiết xuất từ nhóm thực vật họ mãng cầu trong đó có na. Cho thấy hiệu quả ức chế sự phát triển của tế bào ung thư ở gan, đại tràng và vú trong môi trường phòng thí nghiệm.
Hỗ trợ não
Một nghiên cứu đăng trên Nutrients Journal (2020) cho thấy. Thiếu hụt vitamin B6 kéo dài có thể làm suy giảm chức năng nhận thức và tăng nguy cơ rối loạn tâm trạng ở người lớn tuổi.
Trong số những lợi ích nổi bật, tác dụng của quả na đối với sức khỏe não bộ được đánh giá cao nhờ khả năng hỗ trợ tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh. Giúp cải thiện trí nhớ và ổn định cảm xúc.
Bảo vệ mắt
Không chỉ tốt cho tiêu hóa và tim mạch, quả na còn góp phần bảo vệ thị lực nhờ chứa các vi chất thiết yếu cho mắt như vitamin C, vitamin B6 và beta-carotene.
Đặc biệt, một nghiên cứu đăng trên Ophthalmology Journal (2011) đã ghi nhận rằng chế độ ăn giàu vitamin C và carotenoid tự nhiên có thể làm chậm tiến trình thoái hóa điểm vàng (AMD)
Hỗ trợ tiêu hóa
Nhiều chuyên gia dinh dưỡng đánh giá cao vai trò của na trong thực đơn lành mạnh. Đặc biệt là khi xét đến một số tác dụng của quả na đã được nghiên cứu. Bao gồm khả năng làm dịu niêm mạc ruột và hỗ trợ các rối loạn tiêu hóa nhẹ.
Với hàm lượng chất xơ lên đến 4.4g mỗi 100g, loại quả này giúp kích thích nhu động ruột, giảm táo bón và cải thiện hấp thu dưỡng chất.
Tăng cường hệ miễn dịch
Sự hiện diện của các chất chống oxy hóa như polyphenol và flavonoid trong na cũng góp phần bảo vệ tế bào miễn dịch khỏi tổn thương do gốc tự do.
Theo nghiên cứu trên Journal of Clinical Medicine (2020), chế độ ăn giàu thực phẩm chứa vitamin C và polyphenol giúp rút ngắn thời gian bị cảm lạnh và cải thiện sức đề kháng ở người lớn tuổi.
Giảm căng thẳng
Không phải ngẫu nhiên mà trong số những thực phẩm hỗ trợ thần kinh ổn định, tác dụng của quả na đối với sức khỏe tinh thần được nhiều chuyên gia ghi nhận.
Việc bổ sung loại quả này vào thực đơn nhẹ nhàng mỗi chiều hay bữa phụ có thể mang lại cảm giác thư thái tự nhiên. Giúp bạn ngủ sâu và ít bị căng thẳng hơn sau một ngày dài.
Tăng cường sức khỏe xương
Trong 100g phần ăn được, quả na cung cấp khoảng 24mg canxi, 21mg magie và 32mg phốt pho.
Ba vi chất này đóng vai trò phối hợp trong việc hình thành và duy trì mật độ xương. Theo nghiên cứu công bố trên The Journal of Nutrition, Health and Aging (2017). Bổ sung thực phẩm giàu canxi, magie và phốt pho từ nguồn tự nhiên giúp giảm nguy cơ loãng xương và hỗ trợ quá trình khoáng hóa mô xương ở người trung niên và cao tuổi.
Hỗ trợ chữa lành vết thương
Một số nghiên cứu trên Nutrition Research Reviews cũng chỉ ra rằng. Chế độ ăn giàu vitamin C có thể rút ngắn thời gian phục hồi mô tổn thương đáng kể. Đây là lý do vì sao tác dụng của quả na trong việc hỗ trợ chữa lành vết thương ngày càng được quan tâm. Đặc biệt với người lớn tuổi, người suy nhược hoặc mới ốm dậy.
Tăng cường đề kháng
Quả na, với thành phần giàu vitamin C, vitamin B6 và khoáng chất thiết yếu. Có thể đóng vai trò hỗ trợ tăng cường hàng rào miễn dịch tự nhiên.
Một nghiên cứu trên Nutrients Journal (2018) cũng nhấn mạnh vai trò của các loại trái cây giàu vitamin C trong việc giảm tần suất nhiễm trùng hô hấp và cải thiện khả năng phục hồi sau bệnh.
Một số bài thuốc từ quả na và các bộ phận của cây na
Dưới đây là một số bài thuốc dân gian tiêu biểu từ na được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Vừa đơn giản, dễ thực hiện, lại mang lại hiệu quả bất ngờ khi áp dụng đúng cách.
Thuốc chữa kiết lỵ
Trong y học dân gian, hạt na được xem là vị thuốc hỗ trợ điều trị kiết lỵ nhờ đặc tính kháng khuẩn tự nhiên.
Cách làm:
- Lấy khoảng 5–7 hạt na khô, đập dập.
- Sắc với 200ml nước, đun nhỏ lửa còn khoảng 100ml.
Liều dùng:
- Uống 2 lần/ngày, sau bữa ăn.
- Không dùng quá 3 ngày liên tiếp.
Thuốc chữa bệnh sốt rét
Trong dân gian, na được dùng như một vị thuốc hỗ trợ điều trị sốt rét nhờ tác dụng hạ nhiệt và ức chế ký sinh trùng sốt rét.
Cách làm:
- Lấy khoảng 15–20g vỏ thân cây na, rửa sạch.
- Sắc với 400ml nước, đun nhỏ lửa đến khi còn 150ml.
Liều dùng:
- Uống làm 2 lần trong ngày, sau bữa ăn.
- Dùng liên tục trong 3–5 ngày, theo dõi nhiệt độ cơ thể.
Bài thuốc chữa mụn nhọt
Na tươi có tính mát, sát khuẩn nhẹ, thường được dân gian dùng để hỗ trợ điều trị mụn nhọt, viêm da ngoài
Cách làm:
- Hái khoảng 10–15 lá na tươi, rửa sạch, giã nát hoặc xay nhuyễn.
- Đắp trực tiếp lên vùng da bị mụn nhọt, dùng gạc sạch cố định.
Liều dùng:
- Thực hiện 1–2 lần/ngày, mỗi lần đắp khoảng 15–20 phút.
- Áp dụng liên tục trong 2–3 ngày để giảm sưng viêm và thúc đẩy mủ thoát ra ngoài
>> Xem thêm: Tác dụng của tâm sen và một số bài thuốc phát huy tác dụng hiệu quả
Bài thuốc trị chấy rận
Hạt na từ lâu đã được dùng trong dân gian như một phương thuốc trị chấy rận nhờ chứa hoạt chất có khả năng tiêu diệt ký sinh trùng ngoài da.
Cách làm:
- Lấy 5–7 hạt na khô, đập dập, giã nhuyễn thành bột mịn.
- Trộn bột với dầu dừa hoặc dầu gội tạo hỗn hợp sệt, sau đó thoa đều lên da đầu, đặc biệt vùng có chấy.
- Ủ trong 15–20 phút, sau đó gội sạch bằng nước ấm.
Liều dùng: Thực hiện 2 lần/tuần, liên tục trong 1–2 tuần
Chữa tắc tia sữa
Phương pháp này thường áp dụng cho phụ nữ sau sinh bị căng tức ngực, sữa khó xuống.
Cách làm:
- Chuẩn bị 10 lá na tươi, rửa sạch, giã nát.
- Hơ nóng nhẹ, sau đó đắp trực tiếp lên bầu ngực bị tắc tia sữa.
- Dùng khăn vải mỏng bọc lại, giữ yên trong khoảng 20 phút.
Liều dùng: Thực hiện 2 lần mỗi ngày, liên tục 2–3 ngày sẽ giúp cải thiện tình trạng cứng, tức ngực do tắc sữa.
>> Xem thêm: Xuyên khung trị đau đầu – Lưu lại ngay 5+ bài thuốc trị đau đầu sau
Lưu ý khi sử dụng quả na làm thuốc
Dù công dụng của quả na trong y học dân gian được ghi nhận ở nhiều khía cạnh nhưng khi dùng làm thuốc. Người dùng cần đặc biệt thận trọng để tránh gặp phải rủi ro không mong muốn. Một số lưu ý quan trọng bao gồm:
- Không lạm dụng: Hạt na chứa độc tính nhẹ, nếu dùng sai cách có thể gây ngộ độc, buồn nôn, co giật.
- Chống chỉ định cho trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai: Các bài thuốc từ hạt hoặc vỏ cây na không nên dùng cho đối tượng nhạy cảm.
- Chỉ dùng ngoài da khi được hướng dẫn rõ ràng: Với các bài thuốc trị mụn nhọt hay chấy rận, tuyệt đối không được để dính vào mắt, miệng hay vết thương hở.
- Không thay thế thuốc điều trị chính thống: Các tác dụng quả na chủ yếu mang tính hỗ trợ, không nên tự ý sử dụng thay cho phác đồ y tế hiện đại.
- Nên tham khảo ý kiến chuyên gia y học cổ truyền nếu muốn sử dụng lâu dài hoặc kết hợp với thuốc Tây.
Những ai không nên sử dụng na
Mặc dù na mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Nhưng không phải ai cũng phù hợp để sử dụng loại quả này. Dưới đây là những đối tượng cần hạn chế hoặc tránh dùng:
- Người mắc bệnh tiểu đường chưa kiểm soát tốt: Na chứa nhiều đường tự nhiên, dễ làm tăng đường huyết nếu ăn nhiều hoặc ăn khi đói.
- Người đang giảm cân hoặc béo phì: Với hàm lượng calo và carbohydrate cao việc tiêu thụ quá mức có thể gây dư năng lượng
- Trẻ em dưới 2 tuổi: Hạt na cứng, dễ gây hóc nếu không cẩn thận. Ngoài ra, hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ chưa phù hợp để hấp thụ loại quả ngọt đậm này.
- Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú (nếu dùng làm thuốc): Một số bài thuốc dân gian từ hạt, vỏ na có thể chứa độc tính, không nên tự ý dùng khi chưa có hướng dẫn của bác sĩ.
- Người có bệnh lý gan, thận nặng: Chất chuyển hóa từ một số thành phần trong hạt na có thể tạo gánh nặng lên gan hoặc thận khi dùng sai cách.
Một số câu hỏi thường gặp
Dưới đây là tổng hợp những câu hỏi thường gặp nhất. Giúp bạn hiểu rõ hơn và yên tâm hơn khi bổ sung quả na vào chế độ ăn uống hàng ngày.
Ăn na nhiều có béo không?
Ăn na không gây béo nếu kiểm soát lượng và thời điểm ăn phù hợp. Tránh lạm dụng, đặc biệt với người đang trong quá trình giảm cân hoặc có chỉ số đường huyết cao.
Quả na bao nhiêu calo?
Theo USDA, 100g quả na cung cấp khoảng 94 kcal, chủ yếu đến từ carbohydrate và đường tự nhiên. Với mức năng lượng này, tác dụng của quả na không chỉ giúp bổ sung nhanh calo cho cơ thể mà còn phù hợp với người cần phục hồi thể lực hoặc ăn nhẹ lành mạnh.
Bà bầu có nên ăn na?
Na là loại trái cây giàu vitamin C, B6, canxi và chất xơ, rất tốt cho phụ nữ mang thai. Ăn na đúng cách giúp giảm ốm nghén, hỗ trợ tiêu hóa và tăng đề kháng.
Kết luận
Tác dụng của quả na không chỉ nằm ở vị ngọt mát mà còn là “kho báu” dinh dưỡng giúp cải thiện tiêu hóa, làm đẹp da và tăng sức đề kháng. Loại trái cây dân dã này chính là bí quyết giữ gìn sức khỏe tự nhiên mà nhiều người đang bỏ lỡ.
Để tận hưởng trọn vẹn, hãy chọn mua na tươi ngon, sạch chuẩn tại Nông sản Dũng Hà. Chúng tôi chuyên cung cấp hoa quả, hạt dinh dưỡng, đặc sản chất lượng cao, giá tốt mỗi ngày. Đặt hàng ngay trên nongsandungha.com, na ngon sẽ đến tận cửa nhà bạn!
