Củ cải trắng là loại rau củ rất quen thuộc trong mâm cơm người Việt, không chỉ có vị ngọt mát, dễ chế biến mà còn chứa nhiều vitamin C, chất xơ, hỗ trợ hệ tiêu hóa, giải nhiệt cơ thể. Đặc biệt, đây là loại cây rất dễ trồng tại nhà, phù hợp cả với người bắt đầu làm vườn. Vậy cách trồng củ cải trắng như thế nào đúng kỹ thuật để cho củ to, mập mạp, trắng giòn, ít sâu bệnh? Cùng Nông sản Dũng Hà tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Tổng quan về củ cải trắng
Củ cải trắng (tên gọi khoa học là: Raphanus sativus var. longipinnatus) là một loại rau ăn củ phổ biến thuộc họ Cải (Brassicaceae). Với phần củ màu trắng ngà, hình trụ dài, giòn và có vị hơi hăng nhẹ đặc trưng. Củ cải trắng đã trở thành một nguyên liệu quan thuộc trong các món canh, hầm, nộm hay muối chua.
Không chỉ ngon miệng, củ cải trắng còn được mệnh danh là nhân sâm mùa đông. Nó rất giàu vitamin C, vitamin nhóm B, canxi, kali, sắt, magie, chất xơ và các chất chống oxy hóa tự nhiên khác. Ăn củ cải trắng thường xuyên giúp hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường hệ miễn dịch, thanh nhiệt, giải độc và thậm chí còn có tác dụng làm đẹp da.
Đặc điểm sinh trưởng củ cải trắng
Tùy thuộc vào giống, củ cải trắng thường có thời gian sinh trưởng ngắn khoảng 45 – 60 ngày kể từ khi gieo hạt là có thể thu hoạch. Cây cần ánh sáng đầy đủ, ít nhất 6-8 giờ nắng mỗi ngày. Đặc biệt, củ cải trắng rất ưa ẩm nhưng không chịu được ngập úng. Độ ẩm của đất luôn duy trì ở mức 70-80%.
Thời vụ trồng củ cải trắng
Khí hậu, nhiệt độ trồng
Cách trồng củ cải trắng bạn cần phải lưu ý tới khí hậu ôn hòa. Giai đoạn cây nảy mầm cần nhiệt độ 18-25 độ C. Giai đoạn sinh trưởng và phát triển củ cần nhiệt độ 15 – 20 độ C. Nếu nhiệt độ quá cao, trên 25 độ C hoặc quá thấp dưới 10 độ C, củ cải trắng dễ ra hóa sớm hoặc bị sâu bệnh tấn công.
Thời vụ trồng củ cải trắng ở miền Bắc, Trung và Nam
Dựa vào đặc điểm khí hậu từng vùng, chúng ta có thể chia thời vụ trồng củ cải trắng như sau:
- Miền Bắc: Gieo vụ Đông Xuân trồng từ tháng 9 đến tháng 11, thu hoạch tháng 11 đến tháng 1 năm sau.
- Miền Trung: Gieo hạt từ tháng 9 đến tháng 11 dương lịch, tránh mùa mưa bão.
- Miền Nam: Trồng vào mùa khô, gieo hạt từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau, tránh mùa mưa vì dễ ngập úng.
Chuẩn bị trước khi trồng củ cải trắng
Giống trồng
Chọn hạt giống củ cải trắng F1 thường có sức sống mạnh, đồng đều, năng suất cao và khả năng kháng bệnh tốt hơn các giống bản đại. Ưu tiên mua từ các công ty, cửa hàng nông nghiệp uy tín, có thương hiệu. Thông thường, 10g hạt có thể gieo cho khoảng 10m2
Đất trồng
Củ cải cần đất mềm, tơi xốp, thoát nước tốt để củ dễ dàng phát triển. Độ pH lý tưởng của đất từ 6.0 – 7.0. Bạn hãy chuẩn bị đất trồng như sau:
- Đất trồng: Cày xới đất sâu khoảng 20-30cm, phơi ải 5-7 ngày để diệt mầm bệnh. Trộn thêm phân hữu cơ hoai mục hoặc trấu hun, xơ dừa, tro trấu để tăng độ tơi xốp và dinh dưỡng.
- Trồng trong thùng xốp/chậu: Sử dụng đất sạch đóng bao sẵn dành cho rau ăn lá/ăn củ hoặc tự trộn theo tỷ lệ 5 phần đất thịt + 3 phần phân hữu cơ hoai mục + 2 phần trấu hun/xơ dừa/cát sạch
Dụng cụ trồng
- Khay, thùng xốp, chậu nhựa có đục lỗ thoát nước
- Dụng cụ làm vườn: bay nhỏ, bình tưới phun sương, găng tay
Vị trí trồng
- Chọn nơi có ít nhất 6-8 giờ nắng trực tiếp mỗi ngày
- Tránh gió mạnh, nơi ẩm thấp, thiếu sánh sáng
Cách trồng củ cải trắng đúng kỹ thuật, cho củ to
Ngâm, ủ hạt giống
- Ngâm hạt: Pha nước ấm (2 sôi : 3 lạnh, khoảng 40 – 50 độ C). Cho hạt giống vào ngâm khoảng 3-4 giờ.
- Ủ hạt: Vớt hạt ra, rửa sạch, rồi ủ vào khăn ẩm hoặc giấy ăn ẩm. Đặt ở nơi ấm áp (tránh ánh nắng trực tiếp).
- Kiểm tra: Sau 24-36 giờ, kiểm tra hạt. Khi thấy hạt bắt đầu nứt nanh hoặc nhú mầm trắng li ti là có thể đem gieo trồng.
Mật độ và khoảng cách trồng củ cải trắng
Mật độ gieo và khoáng cách trồng củ cải trắng hợp lý cực kỳ quan trọng để củ cải có không gian phát triển tốt, nhận đủ ánh sáng và dinh dưỡng.
- Khoảng cách hàng : 20-30cm
- Khoảng cách hạt trên hàng: Gieo thưa khoảng 2-3cm/hạt. Khi cây cho 2-3 lá thật, tỉa bỏ cây yếu, giữ lại cây khỏe với khoảng cách 8-15cm/cây.
- Trồng trong chậu/thùng xốp: Gieo thưa các hạt, sau đó tỉa cây. Với thùng xốp dài 60cm, bạn có thể trồng 6-8 cây khỏe mạnh sau khi tỉa. Mỗi cây cách nhau khoảng 10-15cm.
Cách gieo hạt giống củ cải trắng
- Bước 1: Làm ẩm đất: Tưới nước nhẹ nhàng để đất đủ độ ẩm nhưng không sũng nước
- Bước 2: Tạo rãnh/hố trồng: Nếu trồng luống thì dùng que hoặc ngón tay tạo các rãnh nhỏ sâu khoảng 1-2cm theo khoảng cách hàng đã định sẵn. Còn trồng chậu dùng ngón tay tạo lỗ tròn nhỏ hoặc rải hạt thưa trực tiếp trên mặt đất.
- Bước 3: Gieo hạt: Đặt nhẹ nhàng hạt giống đã ngâm ủ vào rãnh hoặc lỗ. Đảm bảo mật độ gieo thưa khoảng 2-3cm/hạt.
- Bước 4: Lấp hạt: Phủ một lớp đất mỏng (khoảng 0.5-1cm) lên trên hạt. Không lấp quá dày sẽ khiến hạt khó nảy mầm.
- Bước 5: Tưới nước nhẹ: Dùng bình xịt phun sương hoặc bình tưới vòi sen nhỏ để tưới nhẹ nhàng lần nữa, đảm bảo đất ẩm đều.
Bước 6: Che phủ (nếu cần): Ở vùng có nắng gắt, có thể dùng lưới che mỏng trong vài ngày đầu để giữ ẩm và bảo vệ hạt. Khi hạt nảy mầm thì tháo bỏ.
Chăm sóc củ cải trắng
Tưới nước
- Giai đoạn cây con: Tưới 1-2 lần/ngày, vào sáng sớm và chiều mát. Tưới nhẹ nhàng để tránh làm đổ cây
- Giai đoạn phát triển củ: Dùy trì độ ẩm ổn định, tưới đều đặn 1-2 lần/ngày. Đảo bảo đất luôn ẩm nhưng không bị sũng nước.
Lưu ý: Tránh tưới quá nhiều dễ gây úng rễ, thối củ. Tránh tươi lên lá vào chiều tối dễ gây nấm bệnh.
Bón phân
- Bón lót (trước khi gieo): Trộn phân hữu cơ hoai mục (phân trùn quế, phân bò ủ hoai, compost) vào đất với lượng 1-2kg/m2 hoặc 100-200g/chậu
Bón thúc:
- Lần 1 (Khi cây có 2-3 lá thật, khoảng 10-15 ngày sau gieo): Pha loãng phân đạm với nước theo tỷ lệ khuyến cáo trên bao bì tưới. Hoặc rắc một lớp mỏng phân trùn quế quanh gốc.
- Lần 2 (Khi củ bắt đầu hình thành, khoảng 25-30 ngày sau gieo): Bón bổ sung phân NPK có tỷ lệ Kali cao hơn, hoặc phân Kali hữu cơ để giúp củ phát triển to, chắc khỏe. Pha loãng và tưới quanh gốc.
Lưu ý: Không bón quá nhiều phân đạm khi củ đang hình thành, dễ làm củ bị xốp hoặc rễ chỉ phát triển lá mà không tập trung vào củ.
Tỉa cây con, làm cỏ dại
- Tỉa cây con: Khi cây có 2-3 lá thật, hãy tỉa bỏ những cây yếu ớt, còi cọc, giữ lại những cây khỏe mạnh. Việc này giúp cây còn lại có đủ không gian và dinh dưỡng để phát triển củ to.
- Làm cỏ dại: Thường xuyên nhổ cỏ dại quanh gốc củ cải. Cỏ dại sẽ cạnh tranh dinh dưỡng và không gian sống, làm củ chậm phát triển.
- Vun gốc: Khi củ bắt đầu phình to và lộ ra khỏi mặt đất, hãy vun đất vào gốc để che đi phần củ lộ ra. Việc này giúp củ không bị xanh đầu, giữ được màu trắng đẹp và tránh bị côn trùng tấn công.
Phòng trừ sâu bệnh
Củ cải trắng thường bị một số loại sâu bệnh tấn công như: sâu tơ, bọ nhảy, rệp, bệnh thối nhũn, sương mai,… Cách phòng trừ sâu bệnh cho củ cải trắng như sau:
- Vệ sinh vườn: Dọn dẹp tàn dư cây trồng, làm cỏ dại thường xuyên
- Bắt sâu thủ công: Nếu số lượng ít
- Sử dụng dung dịch tự nhiên: Pha loãng dung dịch tỏi ớt gừng hoặc nước rửa chén sinh học để phun trừ rệp, bọ nhảy
- Trồng xen canh: Trồng xen kẽ với các loại cây có mùi hương xua đuổi côn trùng như hành, tỏi, cúc vạn thọ
Thu hoạch và bảo quản củ cải trắng
Thời điểm và cách thu hoạch
- Sau 45-60 ngày kể từ khi gieo, củ cải có thể cho thu hoạch
- Quan sát thấy lá hơi úa vàng, phần củ trồi lên mặt đất là thích hợp
- Sử dụng xẻng hoặc tay nhẹ nhàng nới lỏng đất xung quanh củ
- Nắm chặt phần gốc lá và nhổ củ lên khỏi mặt đất. Tránh giật mạnh làm đứt rễ hoặc hỏng củ
Bảo quản củ cải trắng sau thu hoạch
- Làm sạch: Cắt bỏ phần lá xanh (có thể giữ lại một phần nhỏ ở gần gốc). Rửa sạch đất bám trên củ
- Tủ lạnh: Cho củ cải vào túi zip hoặc hộp kín, bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. Cách này giữ củ cải tươi ngon trong 1-2 tuần
- Phơi khô hoặc muối chua: Thái củ cải thành sợi nhỏ vừa ăn, phơi khô dưới ánh nắng mặt trời. Cách này giúp bảo quản củ cải trong 1-2 tháng
Câu hỏi liên quan về chủ đề cách trồng củ cải trắng
Củ cải trắng trồng bao lâu thì thu hoạch
Thông thường, củ cải trắng sẽ cho thu hoạch sau khoảng 45-60 ngày tính từ thời điểm gieo trồng.
Nên dùng phân gì để củ cải trắng cho củ to?
Để củ cải trắng cho củ to và chất lượng, bạn nên kết hợp các loại phân bón sau:
- Phân hữu cơ (bón lót và bón thúc nhẹ): phân trùn quế, phân bò hoai mục, phân gà ủ hoai hoặc compost. Chúng cung cấp dinh dưỡng từ từ, giúp củ phát triển bền vững, to đều.
- Phân NPK cân đối hoặc có hàm lượng Kali cao hơn: NPK 13-13-13, NPK 15-5-20. Kali đặc biệt quan trọng cho sự phát triển của củ, giúp củ to, chắc, ngọt và giòn.
Nên trồng củ cải trắng bằng hạt giống hay cây con?
Nên trồng củ cải trắng bằng hạt giống trực tiếp. Vì cây con rễ bị tổn thương rễ, ảnh hưởng đến sự phát triển của củ.
Tại sao củ cải trắng lại bị nứt?
Củ cải trắng bị nứt thường do một số nguyên do sau:
- Tưới nước không đều: Đất quá khô trong thời gian dài, sau đó lại được tưới quá nhiều nước đột ngột. Củ hấp thụ nước nhanh chóng và phình ra quá mức khiến vỏ củ không kịp giãn nở và bị nứt.
- Mưa lớn đột ngột sau thời gian khô hạn: Tương tự giống việc tưới nước không đều ở trên.
- Thiếu Boron: Đây là loại vi lượng cần thiết cho sự phát triển tế bào và tính đàn hồi của vỏ củ.
Cách khắc phục:
- Duy trì chế độ tưới nước đều đặn, đảm bảo đất luôn ẩm nhưng không úng
- Bổ sung thêm boron nếu đất thiếu
- Thu hoạch đúng thời điểm, tránh để củ quá già
Kết luận
Như bạn đã thấy, cách trồng củ cải trắng tại nhà thực sự không hề khó khăn như nhiều người hay nghĩ. Bạn chỉ cần chọn mua được hạt giống F1 chất lượng từ những nhà cung cấp uy tín, chọn đúng mùa vụ trồng phù hợp với khí hậu địa phương, và áp dụng đúng kỹ thuật chăm sóc từ khâu chuẩn bị đất, gieo hạt đến tưới nước, bón phân thì sau 1 tháng rưỡi là đã có những củ cải trắng giòn ngọt, sạch và an toàn cho gia đình.
Đừng bỏ lỡ: Cách trồng măng tây bằng gốc thu hoạch liên tục 8-10 năm
