Đặc điểm cây củ mài

• Củ mài là cây thuộc họ giây leo, có củ. Thân cây giây leo dài, nhỏ, chiều dài trên 3 mét có đặc điểm nhẵn không có lông. Cây củ mài có thể mọc quấn vào thân của các cây khác. Cây thường khô héo vào cuối mùa đông.
• Lá cây củ mài lọc đối có hình tim hoặc hình mũi tên cuống dài, đầu nhọn, màu xanh, gân lá hình lưới.
• Giữa những cuống lá mọc củ nách hình qủa trứng hoặc hình bầu dục. Đây chính là trứng củ mài, có thể dùng để gây giống.
• Quả củ mài là loại quả có góc cạnh nhìn giống như quả vừng, hạt trong quả có hình bầu dục.
• Nằm dưới lòng đất là phần củ: Đường kính của củ mài từ 7-10 cm, chiều dài khoảng 30-65 cm. Vỏ ngoài củ mài màu nâu và sù sì, mọc nhiều rẽ phụ. Mặt cắt ngang của củ không đều, có màu vàng hoặc trắng, có nhựa và không mùi.

Đặc điểm trồng củ mài:

• Khí hậu: Củ mài không có yêu cầu khí hậu khắt khe, ở những vùng múi không quá lạnh thì đều có thể trồng được củ mài.
• Đất đai: Củ mài lại có yêu cầu tương đối khắt khe về loại đất. Vì củ mài là loại cây có rễ cắm sâu, mức hấp thụ phân bón mạnh nên củ mài thích nghi ở nơi đất màu mỡ, tầng đất sâu. Đồng thời, hướng mặt trời ấm áp, đất xốp, kín gió, thoát nước tốt. Củ mài không thích hợp với những vùng đất lầy, đất trũng, đất kiềm vì sức hút nước của củ mài yếu, vùng khó thoát nước dễ làm cho củ mài bị thối củ.
• Sau khi trồng khoảng 2 vụ, cần luận canh các loại cây khác. Củ mài rất dễ mắc bệnh, vì vậy không nên trồng luân canh những loại cây trồng có bệnh như cây thuốc lá. Bên cạnh đó, ở những vùng đất có nguồn bệnh cũng không nên trồng cây củ mài. Bởi khi bệnh, củ mài sẽ khó phát triển, chế biến các món ăn cũng không ngon, ảnh hưởng đến chất lượng và sản lượng của củ mài.

Kỹ thuật trồng cây củ mài:

1.Chuẩn bị giống củ mài:

Có 2 loại giống: Đầu củ và củ mọc ở nách lá (dái củ)

• Nguồn gốc và cách bảo quản củ giống: Khi đào củ mài vào mùa đông, chọn những củ to và ngắn, không có bệnh. Sau đó cắt lấy phần đầu củ dài khoảng 17-20 cm đem bảo quản để trồng vụ sau. Từ khi cắt đầu củ tới khi trồng là khoảng thời gian dài (nửa năm) nên phải bảo quản, cất giữ cẩn thận.
• Giữ dái củ và chăm sóc cây con: Trước khi đào củ mài dưới đất, bạn thu nhặt hết dái củ đem về phơi qua nắng và bảo quản trong nhà hoặc trong hầm, hố.

Hai cách nhân giống củ mài này đều có những ưu và nhược điểm riêng:

• Trồng củ mài bằng đầu củ sẽ cho thu hoạch nhanh hơn. Tuy nhiên mỗi cây chỉ có 1 đầu củ nên không thể nhân giống mở rộng diện tích trồng nhanh, thậm trí còn có thiệt hại. 
• Trồng củ mài bằng dái củ về thời gian thu hoạch có thể chậm hơn tới 1 năm. Tuy nhiên, về mặt hình thức này có thể nhân giống rộng rãi. Khi trồng bằng dái củ cây khỏe mạnh và cho sản lượng tương đối cao.

2. Chuẩn bị đất trồng:

Sới đất và bón phân:

• Củ mài là loài cây rễ mọc ăn sâu trong lòng đất. Vì vậy cần làm đất sâu và làm đất từ mùa đông năm trước. Bạn cần cuốc đất có độ sâu khoảng 65-70 cm, để phơi ải.
• Đến vụ năm sau, trước khi trồng củ mài bón lót phân chuống theo tỷ lệ 5.000-7.000kg/ mẫu. Rắc đều phân lên mặt đất, sau đó bừa lấp phân. Nếu ở những vùng đất năm trước đã trồng củ mài thì không cần cuốc đất, chỉ đợi đến mùa xuân năm sau bón phân lót và cày bừa là được.

Đánh luống:

• Ở miền Nam, do đặc điểm thời tiết mưa nhiều hơn nên cần phải đánh luống cao. Lên luống có mặt rộng khoảng 1.3m, rãnh luống rộng khoảng 33 cm, cao 17 cm để tiện cho việc thoát nước.
• Ở miền Bắc, lượng mưa ít hơn nên cần phải tưới, khi trồng được 4 luống thì đắp một bờ con cao khoảng 10-13 cm để tiện cho việc giữ nước.

3. Kỹ thuật trồng:

Thời vụ: khi nhiệt độ đất trên 13 độ C mới tiến hành trồng.

• Miền Nam vào tháng 3.
• Niềm Bắc tháng 4

Giống đã được chuẩn bị sẵn từ năm trước bằng cách giữ lại đầu củ hoặc ươm dái củ. Trên luống cứ cách 27-33 cm xẻ một rãnh, mỗi luống 4 rãnh, sâu 7 cm, sau đó đặt nằm đầu củ hoặc cây con vào rãnh. Chú ý đặt mầm đều ngả về một hướng, mỗi mầm cách nhau 23-27 cm. Sau đó bón phân, mỗi mẫu bón 1.600 kg phân bắc, cuối cùng phủ đất lên.

Có 2 cách trồng: 

• Trồng hàng đơn: Hàng đơn tức là ở giữa rãnh cứ cách 13 cm đặt một cây con hoặc một ‘đầu củ” rồi phủ đất lên.
• Trồng hàng kép: Hàng kép tứclà ở rãnh cứ cách 17 cm và đặt nghiêng hai hàng, hai đầu của hai mầm cách nhau 7 cm hai đuôi của chúng thành hình chữ “bát” rồi phủ đất lên.

Về tổng sản lượng, 2 cách trồng trên đều cho sản lượng gần như nhau. Tuy nhiên, trồng hàng đơn cho củ to và dài hơn nên vẫn được lựa chọn nhiều. 

Ngoài ra, bạn cũng có thể tận dụng cây ngô thu hoạc năm trước để dùng cho việc trồng củ mài. Mùa đông hàng năm trước thu hoạch ngô, lấy cây ngô về chọn những cây ngô gốc to cắt ra từng đoạn dài 65 cm, bó 50 khúc thành một bó đem ngâm vào nước phân. Khi trồng củ mài lấy những bó đó ra, dùng cọc đóng một lỗ sâu 65 cm với khoảng cách 23×20 cm rồi bỏ từng đoạn thân cây ngô vào lỗ đó, đầu trên của cây ngô bằng với lòng rãnh, sau đó đặt giống ngang đầu đoạn cây ngô, rồi bón phân, mỗi mẫu bón 1.600 kg phân chuồng, cuối cùng phủ đất. Trồng theo cách này không những sản lượng cao mà củ to, tròn, thẳng, dễ chế biến, không tốn thêm nhiều công lắm.

4. Kỹ thuật chăm sóc:

Tưới nước:

• Miền Bắc ít mưa nên ngay khi trồng xong nên tưới nước để cây dễ nảy mầm. Nguyên tắc là đừng để đất quá khô, mỗi lần tưới nước nên xem tình hình cây nảy mầm. Khi tưới nước thì không nên ngập cây, như vậy củ mài sẽ mọc đều và khỏe.
• Miền Nam: vì lượng mưa nhiều hơn nên nếu không quá khô thì không cần tưới. Tuy nhiên, sau lập thu, củ mài bắt đầu phát triển mạnh nếu thất đất khô nẻ thì cần bổ sung nước kịp thời cho cây phát triển tốt.

Cắm cọc cho cây leo:

• Củ mài mọc được khoảng 33 cm thì bạn tiến hành cắm cọc. Mỗi cây cắm một cọc, chiều dài mỗi cọc khoảng 2m và buộc tụm đầu trên của 4 cọc gần nhau ở 2 hàng để tránh gió làm đổ cọc.
• Cuốn dây củ mài vào cọc sẽ tăng sản lượng của mỗi cây.

Xới đất và làm cỏ:

• Làm cỏ với độ sâu khoảng 3cm, ở giữa các hàng có thể dùng cuốc nhưng ở giữa các cây không được dùng cuốc để tránh tổn thương cho cây mà dùng tay nhổ cỏ. 
• Đợt làm cỏ lần thứ hai vào trung hạ tuần tháng 6, đợt tư cuối tháng 7 đầu tháng 8, cách làm cũng như đợt 1. Nhưng cần chú ý khi làm cỏ không làm gãy cây, nếu thấy dây bò ra đất thì đem quấn ngay lên cọc.

Bón phân thúc:

• Miền Bắc: Sau khi cây mọc tới khi có chiều cao khoảng 33 cm thì không bón phân. Nếu cần phải bón phân thì cần kết hợp với tưới nước.
• Miền Nam: thường sử dụng phân dê để bón.
• Sau khi làm cỏ đợt 2 và đợt 3 cần phải bón phân thúc. Mỗi lần bón 1.600 kg phân chuồng hoặc 75 kg bã dầu cải ngâm kỹ hoà với nước mà tưới. Làm như vậy có thể tăng cao sản lượng.

Các loại sâu bệnh thường gặp trên cây củ mài

Bệnh hại:

• Bệnh phấn trắng
• Héo vàng

Sâu hại:

• Bọ rùa
• Sâu kén đất
• Sâu làm thối củ

--------------------------------

Củ mài có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon và có công dụng làm đẹp. Nông sản Dũng Hà bán củ mài và các thực phẩm an toàn khác. Với nhiều năm kinh nghiệm chuyên cung cấp các thực phẩm cho nhiều nhà hàng, khách sạn, siêu thị nổi tiếng. Nông Sản Dũng Hà tự hào cho ra thị trường những sản phẩm nông sản chất lượng cao. Giá củ mài tại Nông sản Dũng Hà dao động từ 95.000-150.000đ/kg. Nhanh tay liên hệ để mua củ mài giá rẻ nhất nhé.