Ẩm thực Huế: Khám phá top món ăn tinh hoa ẩm thực xứ Cố Đô

Ẩm thực Huế có gì đặc sắc? Món ăn nào ở Huế nổi tiếng? Đây chắc hẳn là câu hỏi mong muốn có được câu trả lời nhất. Đặc biệt, là đối với những tín đồ du lịch hiện nay. Hôm nay, hãy cùng theo chân Nông Sản Dũng Hà chúng tôi để có thể khám phá được ẩm thực xứ Cô Đô nhé!

1. Đôi nét giới thiệu về ẩm thực Huế

Ẩm thực Huế là một phần quan trọng trong di sản văn hóa của Việt Nam, nổi tiếng với sự phong phú, tinh tế và đa dạng trong cách chế biến và bài trí thức ăn. Được ảnh hưởng bởi vị vua Nguyễn gia đình trong thời kỳ triều Nguyễn và môi trường văn hóa độc đáo của vùng miền Trung Việt Nam. Ẩm thực Huế mang trong mình những đặc trưng riêng biệt.

• Bữa ăn đầy đủ và phong cách đậm chất triều Nguyễn: Trong ẩm thực ở đây thường được thể hiện thông qua các bữa ăn lớn với nhiều món ăn khác nhau. Cách bài trí thức ăn cũng được chú trọng đến việc thể hiện vẻ đẹp tinh tế, lịch lãm và quý phái của triều đình Nguyễn.
• Sự pha trộn giữa hương vị: Ẩm thực Huế thường kết hợp giữa các hương vị như cay, ngọt, chua, mặn và đắng. Tạo nên sự phong phú và độc đáo cho mỗi món ăn.
• Nguyên liệu tươi ngon: Với vị trí ven biển và sông Hương, Huế có nguồn cung cấp nguyên liệu tươi ngon. Đặc biệt là các loại hải sản.
• Ảnh hưởng của địa phương và văn hóa: Ẩm thực Huế phản ánh cảnh quan địa phương, văn hóa, và cả lối sống của người dân. Các nguyên liệu và phong cách nấu ăn thường thể hiện sự phản ánh của vùng miền Trung Việt Nam.

Xem thêm: Rau muống có công dụng gì? Cách chế biến món ăn ngon

2. Các món đặc sản Huế nên ăn thử khi đến đây

2.1 Cơm/ bún hến

Cơm hến và bún hến là những món ăn truyền thống của Huế, mang trong mình hương vị đặc biệt và độc đáo của vùng miền Trung Việt Nam. Đây là những món ăn đậm chất địa phương, phản ánh cuộc sống và nguồn nguyên liệu độc đáo của vùng.

• Cơm hến

 Cơm hến là món ăn được tạo ra từ các nguyên liệu chính như hến (loài sò biển nhỏ), rau sống, ớt, tỏi, mẻ (một loại bún nhỏ), gia vị và nước dùng hến. Để thưởng thức cơm hến, bạn sẽ thấy một tô cơm nhỏ được bày trên mặt bàn với các thành phần được xếp chồng lên nhau. Hến luộc, rau sống, ớt, tỏi, và bún mẻ. Sau đó, người thưởng thức sẽ trộn tất cả các thành phần này lại với nhau. Tạo nên một sự kết hợp độc đáo của hương vị, màu sắc và vị giác.

• Bún hến

Bún hến tương tự cơm hến nhưng thay vì cơm, nó sử dụng bún (mì sợi). Bún hến được làm bằng cách trải lớp bún lên dĩa sau đó xếp các thành phần khác nhau. Như hến, rau sống, ớt và tỏi lên trên. Người thưởng thức sau đó sẽ khuấy đều các thành phần này và thưởng thức món ăn như một dạng bún trộn.

Đặc biệt trong cả hai món ăn này là hương vị tươi ngon, tự nhiên của hến kết hợp với vị ngọt của nước dùng hến, sự cay nồng của ớt và vị thanh mát của rau sống.

2.2 Bún bò Huế

Bún bò Huế là một món ăn nổi tiếng và đặc biệt của Huế, miền Trung Việt Nam. Món này có những đặc điểm riêng biệt và hương vị độc đáo, phản ánh sự phong phú và đa dạng của ẩm thực miền Trung. 

 Nước dùng của bún bò Huế được nấu từ xương bò và các loại gia vị như bột nghệ, hành, tỏi, ớt. Nước dùng thường có màu đỏ cam đẹp mắt và hương vị đậm đà, thơm ngon. Bún bò Huế thường có nhiều loại thịt bò như đuôi bò, sườn bò, bắp bò, mỡ bò và thậm chí có thể bao gồm cả lưỡi bò. Thịt bò được chế biến sao cho mềm mịn và thấm đều hương vị của nước dùng.

Bún bò Huế thường được làm từ bột gạo và có độ dày hơn so với bún phở. Điều này giúp bún có độ dai và bền hơn khi ngâm trong nước dùng nóng.

 Bún bò Huế có hương vị đa dạng, từ vị cay nồng của ớt, vị thanh mát của rau sống như húng quế, rau mùi, vàng ớt, đến hương thơm của gia vị như bột nghệ và hành tỏi.  Bún bò Huế thường được ăn kèm với các loại phụ gia như mắm ruốc, mắm nêm, chanh, tỏi băm và ớt xanh. Những loại phụ gia này tạo nên sự tương phản và cân bằng hương vị.

 Việc nấu nước dùng và chế biến thịt bò đòi hỏi kỹ thuật và thời gian, tạo nên sự tinh tế và phức tạp trong quá trình làm món ăn.

Xem thêm: Tổng hợp 20 món ngon dễ làm từ trứng cho các bé nhỏ tại nhà

2.3 Nem lụi Huế

Nem lụi Huế là một món ăn truyền thống đặc biệt của thành phố Huế, miền Trung Việt Nam

Nguyên liệu:

• Thịt lợn thăn (hoặc có thể sử dụng thịt bò, gà) được thái thành những miếng nhỏ và dẻo.
• Bún tươi (mì sợi tươi).
• Rau sống: rau sống như rau diếp, húng quế, bún riêu cỏ, mùi tàu.
• Bánh tráng cuốn (loại bánh tráng mỏng để cuốn nem).

Phần gia vị và nước mắm:

• Nước mắm pha chua ngọt: nước mắm pha với đường, chanh, tỏi, ớt tạo thành nước mắm pha chua ngọt đặc trưng.
• Các loại gia vị như tỏi băm, hành lá băm, ớt băm.

Cách chế biến:

• Chuẩn bị thịt: Thịt lợn hoặc thịt bò/gà được ướp gia vị như tỏi băm, hành lá băm, gia vị tạo hương vị đặc trưng. Thịt sau đó được xếp lên que tre.

• Nướng nem lụi: Nem lụi được nướng trên than hoặc chảo nóng cho đến khi thịt chín và có màu vàng đẹp. Quá trình nướng giúp thịt thơm ngon và giữ được độ mềm mịn.

• Chuẩn bị các nguyên liệu kèm theo: Bún tươi được luộc chín, rau sống được rửa sạch, bánh tráng cuốn được ngâm mềm.

• Cuốn nem lụi: Để thưởng thức, người ăn sẽ cuốn thịt nem lụi bằng bánh tráng, bún tươi và rau sống, sau đó ngâm trong nước mắm pha chua ngọt hoặc chấm với nước mắm pha chua ngọt.

• Thưởng thức: Nem lụi Huế thường được thưởng thức bằng cách cuốn thịt nem và các nguyên liệu kèm theo trong bánh tráng. Sau đó ngâm trong nước mắm pha chua ngọt hoặc chấm với nước mắm pha chua ngọt.

2.4 Bánh Canh Nam Phổ

Bánh canh Nam Phổ là một món ăn truyền thống đặc biệt của vùng Nam Phổ. Một khu vực ở miền Trung Việt Nam. Phản ánh sự kết hợp giữa ẩm thực Huế và ẩm thực Nam Phổ. Món ăn này có một số đặc điểm riêng biệt so với các loại bánh canh khác:

 Nước dùng bánh canh Nam Phổ thường được nấu từ xương heo và nước mắm pha chua ngọt. Tạo nên hương vị độc đáo và đậm đà. Nước dùng này thường có màu vàng nhạt và hương thơm riêng. Bánh canh trong món ăn này thường có độ rộng lớn hơn so với bánh canh thông thường. Bánh canh Nam Phổ có màu trắng sữa, mềm mịn và dai, tạo cảm giác ngon miệng khi ăn.

 Thịt heo thường được chế biến thành các lớp bì mỏng và mềm mịn. Bì thịt heo thường được thái nhỏ và trang trí lên bánh canh để tạo điểm nhấn và thêm hương vị. Rau sống như rau mùi, húng quế, rau diếp thường được kèm theo để tạo sự tươi ngon và thanh mát cho món ăn.  Nước mắm pha chua ngọt là nước mắm kết hợp với đường, chanh, tỏi và ớt. Tạo nên một loại nước mắm có vị chua ngọt đặc trưng. Nước mắm này thường được dùng để chấm kèm với bánh canh.

 Bánh canh Nam Phổ thường được đặt trong bát ăn sâu và rộng, với lớp bì thịt heo trang trí lên trên. Bánh canh Nam Phổ Huế mang trong mình hương vị đậm đà, hấp dẫn và độc đáo, là sự phản ánh của sự kết hợp giữa ẩm thực Huế và Nam Phổ.

Xem thêm: 19 món ngon từ cần tây giúp tăng cường sinh lý, ngủ ngon

3. Các món đặc sản Huế nên mua làm quà

3.1 Mè xửng

Mè xửng là một món ăn truyền thống của người dân tộc Tày ở các vùng miền núi phía Bắc Việt Nam. Đây là một loại thực phẩm được chế biến từ hạt mè (hạt cây mè), có hương vị đặc biệt và thường được dùng như một loại măng khô.

Nguyên liệu và quy trình chế biến:

• Hạt mè: Hạt mè là hạt được lấy từ cây mè, sau đó sơ chế để loại bỏ vỏ ngoài. Hạt mè có màu nâu và hình dáng giống như các hạt hạnh nhân nhỏ.

• Sơ chế: Sau khi lấy hạt mè, chúng được đem phơi khô dưới ánh nắng hoặc sấy khô để loại bỏ hơi nước, làm cho hạt mè trở nên giòn và bền hơn.

• Nấu mè xửng: Hạt mè sau khi đã khô được đun sôi để mềm hơn. Sau đó được bỏ vào những ống xúc xích bằng tre, gọi là “xửng”. Đặc biệt, các ống xửng thường được làm từ thân cây nguyệt quế. Hạt mè được đổ vào từng ống xửng và được ủ qua một thời gian. Thông thường từ vài tháng đến vài năm.

• Thưởng thức: Sau khi qua quá trình ủ, mè xửng sẽ có màu nâu đẹp mắt và mùi thơm đặc trưng. Món ăn này thường được ăn như một loại măng khô. Khi ăn, người thưởng thức có thể ngâm mè xửng trong nước ấm để làm mềm hạt và tạo độ ngon miệng.

3.2 Bánh lọc Huế

Bánh bột lọc Huế là một món ăn truyền thống đặc biệt của thành phố Huế, miền Trung Việt Nam. Đây là loại bánh làm từ bột gạo, được nhồi nhân và cuốn thành các chiếc bánh nhỏ, trong suốt, mỏng và có hương vị độc đáo.

Nguyên liệu và quy trình chế biến:

• Bột gạo: Bột gạo tươi nguyên chất được sử dụng để làm vỏ bánh bột lọc.

• Nhân bánh: Nhân bánh thường là thịt tươi (heo, tôm, cua) được nghiền nhỏ hoặc cắt nhỏ, kết hợp với một số gia vị như hành, tỏi, nấm, dầu ăn, tiêu, và nước mắm. Nhân bánh cũng có thể là nhân mực, nhân trứng cút, hoặc các nguyên liệu tùy chọn khác.

• Chế biến bánh: Bánh bột lọc được làm bằng cách nhồi nhân bánh vào lớp bột gạo mỏng. Sau đó cuốn lại và chiên hoặc luộc. Quá trình này đòi hỏi kỹ thuật và tinh tế để đảm bảo bánh có vỏ mỏng, độ trong suốt và đảm bảo nhân không bị chảy ra.

• Thưởng thức: Bánh bột lọc thường được ăn kèm với nước mắm pha chua ngọt hoặc nước mắm pha chua ngọt chua cay. Bánh có vị ngon, mềm mịn và thơm ngon từ nhân và vỏ bánh.

Xem thêm: Nơi bán bột hạnh nhân giá rẻ tại Hà Nội và Hồ Chí Minh

3.3 Bánh Nậm

Bánh nậm là một món ăn truyền thống của ẩm thực miền Trung Việt Nam. Đặc biệt phổ biến ở các vùng Huế và Quảng Nam. Đây là một loại bánh làm từ bột gạo và nhân. Có hình dáng dẹp và tròn, thường được cuốn trong lá chuối và hấp chín.

Nguyên liệu và quy trình chế biến:

• Bột gạo: Bột gạo tươi là nguyên liệu chính để làm vỏ bánh nậm.

• Nhân bánh: Nhân bánh thường là thịt lợn xay nhuyễn kết hợp với các gia vị như hành, tỏi, nấm, dầu ăn, tiêu, nước mắm. Nhân bánh nậm cũng có thể là nhân tôm, nhân mực, hoặc các nguyên liệu khác tùy theo sở thích.

• Lá chuối: Bánh nậm thường được cuốn trong lá chuối, tạo thêm mùi thơm đặc trưng cho món ăn.

• Chế biến bánh: Bột gạo được trải thành lớp mỏng, nhân bánh được đặt lên trên. Sau đó bọc lớp bột gạo vào nhân. Bánh nậm sau đó được cuốn trong lá chuối để tạo hình dáng và tránh bánh bị dính vào nhau trong quá trình hấp.

• Hấp bánh: Bánh nậm được hấp chín trong khoảng 20-30 phút cho đến khi bánh chín và lá chuối mềm.

• Thưởng thức: Bánh nậm sau khi hấp chín có màu trắng sữa của bột gạo và mùi thơm của lá chuối. Món ăn này thường được thưởng thức kèm với nước mắm pha chua ngọt hoặc nước mắm pha chua ngọt chua cay.

3.4 Trái Thanh Trà

Trái thanh trà, còn được gọi là “trái thanh tràu”, là một loại trái cây có nguồn gốc từ vùng Đông Nam Á và miền Nam Trung Quốc. Thanh trà có tên khoa học là “Averrhoa carambola” và thuộc họ Oxalidaceae. Trái thanh trà có hình dạng đặc biệt. Khi cắt ngang thường có dạng sao năm cạnh, tạo nên một hình dáng đẹp mắt và độc đáo.

Đặc điểm:

• Hình dạng: Trái thanh trà có hình dáng như ngôi sao, thường có 5 cạnh hoặc 4 cạnh. Tùy theo loại. Khi cắt ngang, nó sẽ tạo thành các lát mỏng hình sao độc đáo.
• Màu sắc: Màu của trái thanh trà có thể thay đổi từ xanh lục đến vàng tùy thuộc vào mức độ chín.
• Vị ngon: Thanh trà có hương vị ngọt và hơi chua, cùng với một chút hương thơm đặc biệt.
• Công dụng: Trái thanh trà thường được ăn sống như một loại trái cây, có thể ăn nguyên hoặc cắt lát. Nó cũng có thể được sử dụng để làm nước ép, mứt, các món ăn và đồ uống khác.

Trái thanh trà là một loại trái cây phổ biến trong nhiều nền văn hóa ẩm thực, và nó thường được sử dụng làm món tráng miệng, gia vị hoặc nguyên liệu chế biến trong các món ăn và đồ uống khác.

Xem thêm: Nơi bán hạnh nhân thái lát chất lượng giá tốt nhất

4. Những lưu ý khi thưởng thức ẩm thực Huế

• Thưởng thức món ăn với đầy đủ các hương vị: Ẩm thực Huế kết hợp tinh tế các vị chua, cay, mặn, ngọt trong từng món. Để cảm nhận rõ sự tinh tế, bạn nên nếm đủ các hương vị này khi thưởng thức.
• Chọn đúng món ăn phù hợp với mùa và thời tiết: Mỗi mùa tại Huế có những món ăn đặc trưng riêng. Mùa hè, hãy thử các món thanh mát như chè Huế, trong khi mùa đông, bún bò Huế sẽ là lựa chọn tuyệt vời.
• Lưu ý về khẩu vị cay: Nhiều món Huế như bún bò hay cơm hến có vị cay khá đặc trưng. Nếu không quen ăn cay, bạn có thể yêu cầu giảm độ cay khi gọi món để thưởng thức thoải mái hơn.
• Trải nghiệm ẩm thực cung đình Huế: Ẩm thực cung đình Huế nổi bật với sự sang trọng và tinh tế. Đây là cơ hội để bạn cảm nhận hương vị đậm chất hoàng gia, từ cách chế biến đến cách trình bày.
• Tôn trọng văn hóa ẩm thực địa phương: Khi thưởng thức ẩm thực Huế, việc tôn trọng phong tục địa phương là rất quan trọng. Chẳng hạn, người Huế thường ăn chậm, nhai kỹ để cảm nhận hương vị trọn vẹn.
• Thử các món ăn đường phố: Huế nổi tiếng với các món ăn đường phố đa dạng và ngon miệng. Hãy thử bánh bèo, bánh nậm, hoặc bánh lọc tại những quán hàng rong để cảm nhận hương vị bình dân Huế.

5. Các câu hỏi thường gặp về ẩm thực Huế

5.1 Ẩm thực Huế có gì đặc biệt so với các vùng miền khác ở Việt Nam?

Ẩm thực Huế nổi bật với sự cầu kỳ, tinh tế trong cách chế biến và trình bày món ăn. Các món ăn của Huế thường nhỏ gọn, được nêm nếm cân đối giữa các vị chua, cay, mặn, ngọt và thường mang đậm chất cung đình. Ngoài ra, Huế còn nổi tiếng với nhiều món ăn chay, do ảnh hưởng của Phật giáo.

5.2 Huế có những món ăn chay nổi tiếng nào?

Huế được xem là “thiên đường” của các món chay với nhiều món đặc sắc như Bánh bèo chay, Nem chay, Chả chay, và các loại cơm chay. Các món chay Huế mang đậm nét thanh tịnh của Phật giáo, với nguyên liệu tươi ngon và cách chế biến cầu kỳ.

5.3 Nguyên liệu nào đặc biệt nhất trong ẩm thực Huế?

Một trong những nguyên liệu đặc biệt của ẩm thực Huế là mắm ruốc, thường được sử dụng trong nhiều món như bún bò Huế, cơm hến để tạo ra hương vị đặc trưng mà không vùng miền nào có được.