Bún chìa là gì? Với cái tên vô cùng khác lạ, chắc hằn bạn đang rất tò mò về món ăn đặc biệt này đúng không? Hôm nay, hãy cùng theo chân Nông Sản Dũng Hà chúng tôi tìm hiểu ngay món ăn mang đậm hương vị núi rừng Ban Mê này nhé!
1. Bún chìa – Nguồn gốc và đặc điểm của món ăn
Dù có cái tên nghe lạ nhưng bún ke (hay còn gọi là bún gio ke) lại có nước dùng khá giống bún bò Huế. Tuy nhiên, thay vì ninh chân giò lợn với thịt bò. Người dân Buôn Ma Thuột lại dùng thịt chân sau lợn.
Thịt được chọn rửa sạch, ninh nhừ cho vào nồi nước dùng cho mềm rồi vớt ra để nguội. Trước khi cho vào tô, người ta sẽ nhúng thịt lại vào nồi nước nóng rồi đặt lên trên sợi mì. Cho vào tô những gia vị không thể thiếu như mắm tôm, tiêu,… cuối cùng là hành lá, hành tây rồi chan nước dùng nóng vào tô.
Nước dùng nóng hổi thơm, đậm đà, dịu nhẹ cộng thêm mùi thơm nồng của mắm tôm. Không cần thêm bột ngọt hay bột ngọt, nồi nước vẫn ngọt. Những miếng giò heo được ninh nhừ đậm đà, béo ngậy. Mang hương thơm quyến rũ đánh thức cả người. Nhúng miếng thịt mềm vào tô tương ớt của nhà hàng sẽ càng thơm ngon. Đậm đà và hấp dẫn hơn. Trong trường hợp bạn quá say trong một bữa tiệc và nhận được một tô bún cũng không sao vì nó bổ dưỡng và có đặc tính giải tỏa cơn say tuyệt vời.
Bún được ăn kèm với rau sống giúp thực khách cảm thấy ngon miệng và không bị ngấy. Thông thường bạn sẽ được phục vụ một đĩa rau sống gồm bắp cải xắt nhỏ, ngò, húng quế, tía tô và giá đỗ.
2. Mức giá cho một bát bún chìa
Món ăn thực sự rất no, thích hợp cho những người “háu ăn” hoặc những người dừng lại vội vàng khi gặp tiết trời se lạnh về đêm ở Buôn Ma Thuột. Nhiều thực khách sau khi thưởng thức bún. Ngoài việc khen ngợi hương vị thơm ngon của món ăn còn thường nói đùa với nhau: Bún Chìa thực sự là món ăn dành cho những ai “mê xôi thịt”. Một tô bún đầy đặn và hấp dẫn như vậy chỉ có giá từ 30.000 – 40.000 đồng.
Bún là món ăn được người dân Buôn Ma Thuột rất ưa chuộng. Khi đến đây du khách có thể dễ dàng bắt gặp những quán bún mọc đông nghịt người dù đã gần nửa đêm. Người Buôn Mê ăn bún vào dịp nào cũng được. Đơn giản, mỗi khi thấy đói, họ sẽ ghé qua làm một tô bún đầy đủ và thưởng thức một cách vui vẻ.
Xem thêm: Học cách làm lạp xưởng hun khói truyền thống từ người dân vùng cao
3. Cách chọn nguyên liệu tươi ngon cho món bún chìa
- Bún tươi: Bún tươi sợi vừa có màu trắng tự nhiên, mềm, mịn và không bị dính tay. Khi nếm, bún có vị thơm nhẹ, độ đàn hồi tốt, không có mùi chua hay dấu hiệu bở nát.
- Thịt heo chìa: Phần thịt chìa heo mềm mại, có tỷ lệ nạc và mỡ cân đối, giúp món ăn vừa ngậy vừa ngon. Thịt có màu hồng nhạt, khi ấn vào không bị nhũn và có mùi tươi ngon đặc trưng.
- Rau sống (Rau Thơm, Xà Lách, Giá Đỗ): Rau sống gồm các loại rau thơm, xà lách, giá đỗ, có màu xanh tươi mát, không bị dập nát. Rau sạch và tươi giúp tăng cường hương vị và tạo cảm giác sảng khoái khi ăn.
- Rau gia vị (Hành Lá, Hẹ, Ngò Gai): Hành lá, hẹ và ngò gai có mùi thơm đặc trưng, tươi xanh giúp món bún chìa thêm phần hấp dẫn. Những loại rau này vừa tạo vị vừa giúp làm tăng tính thẩm mỹ cho món ăn.
- Gia vị (Nước Mắm, Tỏi, Hành Tím, Ớt): Gia vị như nước mắm, tỏi, hành tím, ớt được chọn từ nguồn nguyên liệu tươi, chất lượng cao, tạo nên hương vị đậm đà. Sử dụng những gia vị tự nhiên giúp món ăn có mùi thơm ngon và hấp dẫn hơn.
- Xương heo: Xương heo tươi có màu hồng nhạt, mùi thơm tự nhiên, được sử dụng để ninh lấy nước dùng ngọt và trong. Xương không bị mùi lạ và đảm bảo vệ sinh, giúp tạo nên phần nước dùng ngọt thanh.
4. Hướng dẫn cách làm bún chìa cực đơn giản tại nhà
Bạn đã biết làm món này chưa? Nếu chưa thì hãy nhanh chân cùng chúng tôi điểm qua cách làm bún chìa cực đơn giản tại đây nhé!
4.1 Nguyên liệu cần chuẩn bị
- Nửa ký bún tươi
- 500g xương bò (hoặc xương heo)
- 300g thịt bắp bò
- 500g chân giò heo
- 50g mắm ruốc Huế
- 1 nhánh gừng, 5 củ hành tím, 1 củ hành tây
- 5 tép tỏi, 7 cây sả
- Ớt bột
- Gia vị nêm: đường phèn, muối, hạt nêm, nước mắm, màu dầu điều
- Rau ăn kèm: Chanh, ớt, rau quế, giá đỗ, bắp chuối bào, rau muống…
4.2 Hướng dẫn cách làm bún chìa
Bước 1: Tiến hành chế biến chân giò, bắp bò và xương
- Xương bò, đùi bò rửa sạch với nước và rượu trắng. Sau đó rửa sạch bằng nước sôi trong 5 phút để loại bỏ hết bụi bẩn. Sau khi làm sạch, nướng xương cho đến khi có màu nâu. Nướng như thế này, nước dùng khi nấu sẽ rất thơm.
Bước 2: Sơ chế các nguyên liệu đi kèm
- Bóc vỏ tỏi và một ít hành tím, băm nhuyễn. Sả rửa sạch, băm nhỏ 2 cọng.
- Gừng rửa sạch, gọt vỏ và thái lát. Gừng cả vỏ sẽ có mùi thơm hơn là gọt vỏ. Gọt vỏ hành tây và hành tím còn lại. Nướng tất cả mọi thứ cho đến khi chín vàng như xương. Như vậy, nồi nước dùng của chúng ta khi nấu sẽ rất thơm và hấp dẫn.
- Đặt nồi lên bếp cùng 2,5 lít nước. Thêm hẹ tây, hành tây và gừng vào nồi. Cho xương, bắp bò, chân giò và sả vào, nêm 1 thìa muối. Đun sôi trong 2 giờ trên lửa vừa. Hãy nhớ thường xuyên loại bỏ bọt để giữ cho nước trong.
Bước 3: Tiến hành làm sa tế
- Bạn làm nóng chảo với 2 thìa dầu. Phi thơm hành, tỏi và sả băm. Khi các nguyên liệu đã vàng đều thì cho 3 thìa ớt bột và 4 thìa dầu điều vào. Cho 1 thìa đường, 1 thìa nước mắm vào xào thêm 3 phút nữa thì tắt bếp. Giữ chảo sa tế riêng biệt.
Bước 4: Nấu nước lèo
- Sau khi đun sôi vừa đủ, vớt bắp bò và chân giò ra cho vào nước lạnh để thịt trắng và thơm ngon. Sau đó cắt thịt và chân giò sao cho vừa ăn rồi để riêng. Bạn cũng có thể lấy hành tây và hành tím ra.
- Mắm tôm Huế hòa tan trong 1 bát nước. Khuấy đều và để cặn lắng xuống. Cho nước mắm trên vào nồi nước dùng và lọc để loại bỏ cặn. Cho đường phèn, bột nêm, nước mắm, muối vào nồi nước dùng để nước dùng đậm đà, thơm ngon.
- Cho 2/3 lượng sa tế đã chuẩn bị vào nồi nước dùng. Vậy là bạn đã hoàn thành xong nồi bún bò vừa thơm vừa béo, thơm ngon đậm đà hương vị Huế rồi đấy!
Bước 5: Hoàn thành thành phẩm
- Bạn cho mì, rau và thịt vào tô. Từ từ đổ nước dùng lên mì cho đến khi ngập mặt mì. Thêm chút sa tế và chanh ớt là tô bún bò thịt heo vô cùng thơm ngon đã sẵn sàng để thưởng thức.
Xem thêm: Bật mí văn hóa ẩm thực người Hàn Quốc – Cầu kỳ, quy tắc
5. Một số lưu ý khi làm món bún chìa
- Cân đối gia vị: Khi nêm nếm, cần chú ý điều chỉnh gia vị vừa phải, đặc biệt là nước mắm, tiêu, và tỏi để không làm mất đi hương vị tự nhiên của thịt chìa. Nêm gia vị từng chút một để dễ dàng kiểm soát hương vị.
- Ninh xương kỹ: Ninh xương heo ít nhất 1-2 giờ để nước dùng ngọt thanh. Trong quá trình ninh, cần hớt bọt thường xuyên để nước trong và không bị đục.
- Không nấu quá lâu thịt chìa: Thịt chìa heo cần được nấu vừa chín tới, không nên nấu quá lâu để tránh thịt bị dai và mất độ ngọt. Thịt chín mềm là vừa đủ để giữ hương vị thơm ngon.
- Chuẩn bị rau sống sạch sẽ: Rau sống cần được rửa sạch kỹ dưới nước, có thể ngâm với nước muối loãng để đảm bảo an toàn vệ sinh. Đảm bảo rau vẫn giữ được độ tươi và xanh khi ăn kèm với bún chìa.
6. Ý kiến từ chuyên gia ẩm thực về bún chìa
Dưới đây là một số ý kiến từ chuyên gia ẩm thực về món bún chìa, giúp làm rõ thêm giá trị của món ăn này và cung cấp góc nhìn chuyên sâu:
Nguyễn Hồng Sơn (Chuyên gia ẩm thực, Bếp trưởng Nhà hàng Hương Quê)
- “Bún chìa là một trong những món ăn đặc trưng của ẩm thực Gia Lai, nổi bật nhờ sự kết hợp hài hòa giữa vị ngọt của thịt chìa heo và vị thanh của nước dùng. Điều quan trọng khi chế biến bún chìa là giữ được độ tươi và ngọt tự nhiên của thịt, cùng với việc ninh xương kỹ để tạo nước dùng trong và thanh.”
Lê Minh Hải (Chuyên gia nghiên cứu ẩm thực Việt)
- “Bún chìa không chỉ là món ăn ngon mà còn chứa đựng giá trị văn hóa ẩm thực vùng miền. Mỗi vùng có thể biến tấu đôi chút, nhưng điều cốt lõi vẫn là phần thịt chìa mềm, béo ngậy, cùng với các loại rau sống đặc trưng tạo nên sự cân bằng hoàn hảo giữa hương vị và dinh dưỡng.”
Trần Ngọc Mai (Chuyên gia dinh dưỡng và ẩm thực Việt Nam)
- “Thịt chìa heo cung cấp nhiều chất dinh dưỡng, bao gồm protein và chất béo lành mạnh. Khi kết hợp với bún tươi và rau sống, món bún chìa trở thành lựa chọn dinh dưỡng hoàn hảo, vừa ngon miệng vừa cân đối dinh dưỡng, phù hợp với nhiều đối tượng người ăn.”
7. Một số đặc sản không nên bỏ qua khi tới Buôn Mê Thuột
Các món ăn đặc sản Buôn Ma Thuột được chế biến từ những nguyên liệu tươi ngon, mang đậm hương vị núi rừng Tây Nguyên. Một số món ăn đặc sản nổi tiếng của Buôn Ma Thuột có thể kể đến như:
- Gà nướng Buôn Đôn là món ăn đặc sản nổi tiếng nhất của Buôn Ma Thuột. Gà được chọn là gà thả vườn, được tẩm ướp với mật ong rừng, ớt hiểm, muối và các loại gia vị khác. Sau đó, gà được nướng trên than hồng cho đến khi chín vàng, thơm lừng.
- Bún đỏ Buôn Ma Thuột là món ăn mang đậm hương vị của núi rừng Tây Nguyên. Sợi bún đỏ được làm từ gạo tẻ, được nấu chín trong nồi nước luộc xương heo, thịt bò, và các loại gia vị. Nước dùng bún đỏ có màu đỏ cam bắt mắt, vị ngọt thanh, thơm mùi lá é.
- Bánh ướt thịt nướng là món ăn sáng phổ biến của người dân Buôn Ma Thuột. Bánh ướt được tráng mỏng, được cuốn cùng thịt heo nướng, chả lụa, rau thơm, và chấm với nước mắm chua ngọt.
- Bò nhúng me là món ăn đặc sản của người dân tộc thiểu số ở Buôn Ma Thuột. Thịt bò được thái lát mỏng, được nhúng vào nước me chua ngọt. Khi ăn, thịt bò được chấm với muối tiêu chanh hoặc nước mắm ớt. Bò nhúng me có vị chua ngọt, cay cay, ăn rất lạ miệng.
- Gỏi cà đắng cá cơm là món ăn mang đậm hương vị của núi rừng Tây Nguyên. Cà đắng được xào chín, được trộn cùng cá cơm, thịt ba chỉ, và các loại gia vị. Gỏi cà đắng có vị chua, cay, mặn, ngọt, ăn rất đưa cơm.
Ngoài ra, Buôn Ma Thuột còn có nhiều món ăn đặc sản khác như: lẩu rau rừng, cơm lam, bánh canh cá lóc, bánh bèo, bánh khọt,…
8. Mua đặc sản Buôn Ma Thuột về làm quà
Nếu có dịp du lịch Buôn Ma Thuột, bạn đừng quên mua một ít đặc sản về làm quà cho gia đình, bạn bè. Một số đặc sản nổi tiếng của Buôn Ma Thuột có thể mua về làm quà như:
- Cà phê Buôn Ma Thuột là loại cà phê nổi tiếng nhất của Việt Nam. Cà phê Buôn Ma Thuột có hương vị thơm ngon, đậm đà, được nhiều người yêu thích.
- Mật ong rừng là đặc sản nổi tiếng của Đắk Lắk. Mật ong rừng có màu vàng óng, vị ngọt thanh, thơm mùi hoa rừng.
- Rượu cần là thức uống truyền thống của người dân Tây Nguyên. Rượu cần được làm từ gạo, men, và nước. Rượu cần có vị ngọt nồng, ấm áp, là thức uống không thể thiếu trong các lễ hội của người dân Tây Nguyên.
- Khô bò là món ăn đặc sản của người dân tộc thiểu số ở Buôn Ma Thuột. Khô bò được làm từ thịt bò, được tẩm ướp với các loại gia vị và phơi khô. Khô bò có vị thơm ngon, dai dai, ăn rất đưa cơm.
- Bánh tráng nướng là món ăn vặt nổi tiếng của Buôn Ma Thuột. Bánh tráng nướng được làm từ bánh tráng, trứng, xúc xích, hành lá, và các loại gia vị. Bánh tráng nướng có vị thơm ngon, giòn rụm, ăn rất lạ miệng.
Xem thêm: Cách làm mực trứng ngon và những lưu ý khi chọn mực trứng
9. Tạm kết
Bún chìa là món ăn đậm chất ẩm thực Gia Lai với hương vị độc đáo và giàu dinh dưỡng. Để món ăn ngon và đúng vị, việc chú trọng cách làm bún chìa từ khâu chọn nguyên liệu, nêm nếm gia vị đến kỹ thuật nấu nướng là rất quan trọng. Hy cọng bài viết trên của Nông sản Dũng Hà đã giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình chế biến và bí quyết để có món bún chìa chuẩn vị.
